نحوه تقسیم سود و زیان بین شرکا در شرکتها
نحوه تقسیم سود و زیان بین شرکا در شرکتها یکی از مباحث حیاتی در حقوق تجارت است که تأثیر مستقیمی بر روابط شرکا و پایداری شرکت دارد. این فرآیند بر اساس نوع شرکت، توافقات شرکا و قوانین جاری تعیین میشود. در ادامه، به بررسی جامع این موضوع، جدیدترین قوانین مرتبط و معرفی گروه حقوقی سلمان احدی میپردازیم.
اصول کلی نحوه تقسیم سود و زیان بین شرکا در شرکتها
نحوه تقسیم سود و زیان در شرکتها به توافقات میان شرکا و نوع ساختار حقوقی شرکت بستگی دارد. بر اساس ماده 119 قانون تجارت ایران، در صورتی که نحوه تقسیم سود در شرکتنامه مشخص نشده باشد، سود به نسبت سهمالشرکه بین شرکا تقسیم میشود. با این حال، شرکا میتوانند با توافق، نسبتهای متفاوتی را برای تقسیم سود و زیان تعیین کنند، مشروط بر اینکه هیچ شریکی بهطور کامل از سود محروم نشود.
نحوه تقسیم سود و زیان در انواع شرکتها
شرکتهای با مسئولیت محدود
در شرکتهای با مسئولیت محدود، روابط بین شرکا تابع اساسنامه است. اگر در اساسنامه ترتیب خاصی برای تقسیم سود و زیان مقرر نشده باشد، تقسیم سود به نسبت سرمایه شرکا انجام میشود. با این حال، نمیتوان یکی از شرکا را بهطور کامل از سود محروم کرد یا تمام سود را به یک نفر اختصاص داد.
شرکتهای تضامنی
در شرکتهای تضامنی، تقسیم سود و زیان بر اساس توافق شرکا صورت میگیرد. اگر توافقی در این زمینه وجود نداشته باشد، سود و زیان به نسبت سرمایه شرکا تقسیم میشود. شرکا میتوانند نسبتهای معینی را برای تقسیم سود و زیان تعیین کنند، اما این نسبتها باید منصفانه بوده و هیچ شریکی نباید بهطور کامل از سود محروم شود.
شرکتهای سهامی
در شرکتهای سهامی، تقسیم سود بر اساس تعداد سهام هر سهامدار انجام میشود. سود خالص سال مالی شرکت، پس از کسر زیانهای سالهای مالی قبل و اندوخته قانونی، بین سهامداران تقسیم میشود. مجمع عمومی عادی سالیانه مسئول تصویب حسابهای مالی و تعیین میزان سود قابل تقسیم است.
جدیدترین قوانین مرتبط با تقسیم سود و زیان
بر اساس آخرین اصلاحات قانون تجارت ایران، اصول کلی تقسیم سود و زیان همچنان به توافقات شرکا و نوع شرکت بستگی دارد. با این حال، تأکید بیشتری بر شفافیت در محاسبه سود، زمانبندی دقیق برای توزیع و ذخیره بخشی از سود برای توسعه شرکت شده است. این رویکردها به منظور جلوگیری از بروز اختلافات و تضمین پایداری شرکت توصیه میشوند.
نکات مهم در تقسیم سود و زیان
توافقات شفاف: توصیه میشود تمامی توافقات مربوط به تقسیم سود و زیان بهصورت مکتوب در اساسنامه یا شرکتنامه قید شود تا از بروز اختلافات جلوگیری شود.
رعایت عدالت: تقسیم سود و زیان باید بهگونهای باشد که هیچ شریکی بهطور کامل از سود محروم نشود و توزیع بهصورت منصفانه انجام گیرد.
ذخیره سود برای توسعه: شرکا میتوانند توافق کنند که بخشی از سود بهجای تقسیم، برای توسعه و سرمایهگذاری مجدد در شرکت ذخیره شود.
نمونه رای قضایی:
عنوان: مطالبه خسارت تاخیر تادیه نسبت به عواید حاصل از سهم الشرکه
خسارت تاخیر نسبت به عواید حاصل از سهم الشرکه، در صورت جمع تمامی شرایط لازم، قابل مطالبه است؛ زیرا سود سهمی خواهان از سهم الشرکه که بعنوان سرمایه ایشان در شرکت است، خسارت محسوب نشده و دریافت خسارت تأخیر آن، مشمول عنوان خسارت از خسارت نمی گردد.ادامه مطلب…..
مثالی کامل در باره نحوه تقسیم سود و زیان بین شرکا در شرکتها
تقسیم سود در شراکت مغازه به توافق اولیه بین شرکا و نوع شراکت بستگی دارد. اصولاً این تقسیم باید به گونهای باشد که هم عدالت رعایت شود و هم منافع هر شریک به درستی تأمین گردد. در ادامه، جزئیات مربوط به نحوه تقسیم سود در شراکت مغازه را بررسی میکنیم:
1. توافق اولیه و قرارداد شراکت
برای جلوگیری از اختلافات، تنظیم یک قرارداد شراکت شفاف و مکتوب ضروری است. در این قرارداد باید موارد زیر ذکر شود:
نسبت سرمایهگذاری شرکا: هر شریکی چه مقدار پول یا منابع دیگر (مانند تجهیزات یا کالا) در مغازه سرمایهگذاری کرده است.
تقسیم مسئولیتها: چه کسی مدیریت روزانه مغازه را بر عهده دارد و وظایف هر شریک چیست؟
نسبت تقسیم سود: معمولاً سود به نسبت سرمایهگذاری تقسیم میشود، اما میتوان توافق دیگری داشت، مثلاً بر اساس میزان کار یا تجربه.
2. نحوه محاسبه سود
سود مغازه معمولاً پس از کسر تمام هزینهها از درآمد محاسبه میشود. هزینهها شامل:
اجاره مغازه
حقوق کارکنان
هزینه خرید کالا
هزینه آب، برق، گاز، تلفن و اینترنت
مالیات و عوارض قانونی
فرمول کلی:
سود خالص = درآمد کل – هزینهها
3. روشهای متداول تقسیم سود
الف) تقسیم بر اساس سرمایهگذاری
در صورتی که شرکا به نسبت مساوی سرمایهگذاری نکرده باشند، سود بر اساس میزان سرمایه تقسیم میشود. مثلاً:
شریک اول 60 درصد سرمایه را تأمین کرده و شریک دوم 40 درصد.
سود خالص به همین نسبت تقسیم میشود.
ب) تقسیم بر اساس کارکرد
اگر یک شریک بیشتر در مغازه کار میکند (مدیریت، فروش یا بازاریابی)، میتوان توافق کرد که سهم بیشتری از سود به او اختصاص یابد. مثلاً:
شریک اول 50 درصد سرمایه و کار را تأمین میکند.
شریک دوم فقط 50 درصد سرمایه را تأمین کرده و نقشی در مدیریت ندارد.
ج) ترکیبی از سرمایه و کار
گاهی سود بر اساس ترکیبی از میزان سرمایهگذاری و کار تقسیم میشود. در این حالت، درصدی از سود به سرمایه و درصد دیگری به کارکرد تعلق میگیرد. مثلاً:
70 درصد سود بر اساس سرمایه تقسیم شود.
30 درصد باقیمانده بر اساس میزان کار و حضور شرکا.
4. ذخیره بخشی از سود
بعضی شرکا توافق میکنند که تمام سود تقسیم نشود و بخشی از آن برای توسعه یا تأمین هزینههای آتی مغازه ذخیره شود. این مبلغ ممکن است در قالب “صندوق ذخیره مغازه” نگهداری شود.
5. نحوه پرداخت سود
سود معمولاً به صورت دورهای (ماهانه، فصلی یا سالانه) بین شرکا تقسیم میشود. تاریخ و روش پرداخت باید در قرارداد مشخص شود.
6. نکات مهم برای جلوگیری از اختلاف
تنظیم قرارداد شراکت مکتوب: تمامی توافقات بهصورت شفاف و قانونی نوشته شود.
ثبت حساب و کتاب دقیق: تمامی درآمدها و هزینهها باید بهطور منظم ثبت شوند.
مشورت با وکیل: در صورت پیچیدگی توافقات، از یک وکیل متخصص کمک بگیرید.
نمونه ساده تقسیم سود
فرض کنید دو شریک دارید:
شریک اول 60 میلیون تومان سرمایهگذاری کرده است.
شریک دوم 40 میلیون تومان سرمایهگذاری کرده است.
سود ماهانه مغازه، پس از کسر هزینهها، 20 میلیون تومان است.
محاسبه:
سهم شریک اول:60*20.000.000
سهم شریک دوم:40*20.000.000
تقسیم سود در شراکت مغازه باید بر اساس توافقی شفاف و منصفانه باشد. تنظیم قرارداد و مدیریت دقیق حسابها میتواند از بروز اختلافات جلوگیری کند. اگر نیاز به راهنمایی بیشتر دارید، میتوانید از گروههای حقوقی مانند گروه حقوقی سلمان احدی کمک بگیرید.
معرفی گروه حقوقی سلمان احدی
گروه حقوقی سلمان احدی، به رهبری آقای سلمان احدی، وکیل پایه یک دادگستری، در زمینههای مختلف حقوقی از جمله حقوق تجارت، حقوق خانواده، حقوق کیفری و حقوق ملکی فعالیت میکند. این گروه با رویکردی متعهدانه و حرفهای، همواره در تلاش است تا بهترین مشاوره و دفاع را به موکلان خود ارائه دهد. دفتر این گروه در تهران، شهرک غرب، چهارراه درختی، خیابان کوثر، پلاک ۷، طبقه ۶، واحد ۲۳ واقع شده است. برای دریافت مشاوره حقوقی یا تنظیم وقت ملاقات، میتوانید با شماره تلفن 09120466204 تماس حاصل فرمایید.