چرا در شرکت ها باید یک حسابدار حرفه ای داشته باشیم؟

(چرا در شرکت ها باید یک حسابدار حرفه ای داشته باشیم؟) این سوالی است که بسیاری از مدیران و صاحبان کسب‌وکار ممکن است در هنگام شروع فعالیت یا در جریان مدیریت روزانه با آن مواجه شوند. پاسخ این پرسش نه تنها از دیدگاه مالی و اقتصادی اهمیت دارد، بلکه از منظر حقوقی نیز دارای ابعاد حیاتی است. در این مقاله به بررسی ضرورت وجود یک حسابدار حرفه‌ای در شرکت‌ها از نگاه حقوقی و قانونی می‌پردازیم و نشان می‌دهیم چگونه حضور چنین فردی می‌تواند از بروز مشکلات جدی حقوقی جلوگیری کند.

۱. جایگاه قانونی حسابدار در شرکت‌ها

بر اساس قانون تجارت ایران و اصلاحات مرتبط با آن، ثبت دقیق عملیات مالی، تهیه ترازنامه، دفاتر قانونی و گزارش‌های مالی از وظایف اساسی هر شرکت است. ماده ۶ قانون تجارت تصریح می‌کند: «کلیه شرکت‌ها مکلف به نگهداری دفاتر قانونی از جمله دفتر روزنامه و دفتر کل هستند.» این وظایف نیاز به تخصص دارد و بی‌توجهی به آنها می‌تواند مشمول جریمه‌های مالیاتی و حتی پیگرد کیفری شود.

همچنین، طبق ماده ۲۳۲ قانون مالیات‌های مستقیم، چنانچه شرکت‌ها دفاتر قانونی نداشته باشند یا دفاتر آن‌ها مردود شود، مشمول علی‌الرأس شدن مالیات خواهند بود؛ به‌عبارتی، مالیات بر اساس حدس و گمان مأموران مالیاتی تعیین خواهد شد که اغلب بسیار بیشتر از مقدار واقعی است.

۲. جلوگیری از مسئولیت‌های کیفری و حقوقی مدیران

یکی از مسئولیت‌های حسابدار حرفه‌ای، اطمینان از صحت و قانونی بودن گزارش‌های مالی شرکت است. در صورت بروز تخلفات مالی یا ثبت نادرست اطلاعات، نه تنها شرکت بلکه مدیرعامل و اعضای هیأت‌مدیره نیز ممکن است به عنوان مسئول شناخته شوند. طبق ماده 276 قانون تجارت، چنانچه مدیران شرکت اطلاعات خلاف واقع در اختیار سهامداران یا مراجع قانونی قرار دهند، مشمول مجازات خواهند شد.

وجود یک حسابدار متخصص، با دانش کامل از الزامات قانونی و آیین‌نامه‌های مالیاتی، از بروز چنین خطراتی جلوگیری کرده و در واقع نقش محافظ قانونی شرکت را ایفا می‌کند.

۳. انطباق با استانداردهای حسابداری و مالیاتی

مطابق با استانداردهای حسابداری ابلاغی از سوی سازمان حسابرسی و همچنین دستورالعمل‌های سازمان امور مالیاتی، صورت‌های مالی شرکت‌ها باید مطابق با چارچوب‌های مشخصی تهیه و ارائه شوند. یک حسابدار حرفه‌ای با این استانداردها آشناست و می‌تواند اسناد و دفاتر را به گونه‌ای تنظیم کند که هم شفاف و دقیق باشند و هم در چارچوب قانون قرار گیرند.

۴. تسهیل فرایند حسابرسی و بازرسی قانونی

بازرسان قانونی، حسابرسان مستقل، و ممیزان مالیاتی در زمان بررسی عملکرد مالی شرکت‌ها نیاز به دسترسی به اطلاعات دقیق و شفاف دارند. چنانچه شرکت فاقد حسابدار متخصص باشد، احتمال دارد اسناد به صورت ناقص یا غیرقانونی تنظیم شده باشند که این مسئله نه تنها می‌تواند موجب رد دفاتر شود بلکه هزینه‌های سنگین برای اصلاح امور به دنبال دارد.

۵. کاهش جرائم مالیاتی و بهینه‌سازی پرداخت مالیات

حسابداران حرفه‌ای با دانش نسبت به معافیت‌های مالیاتی، بخشودگی‌ها و هزینه‌های قابل قبول مالیاتی، می‌توانند نقش مهمی در کاهش هزینه‌های قانونی شرکت ایفا کنند. طبق آیین‌نامه ماده ۱۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم، بسیاری از هزینه‌ها تنها در صورتی قابل قبول هستند که با اسناد قانونی و فاکتور رسمی مستند شوند. این موضوع فقط از عهده حسابداری برمی‌آید که با جزئیات آیین‌نامه آشناست.

۶. پاسخ‌گویی به دعاوی حقوقی مالی

در صورت بروز اختلاف بین شرکا، سهامداران یا نهادهای قانونی، مستندات مالی یکی از مهم‌ترین ابزارهای اثبات حقانیت شرکت است. گزارش‌های حسابداری معتبر و دقیق که توسط فردی متخصص تنظیم شده‌اند، در محاکم قضایی قابلیت استناد بالاتری دارند. همچنین، شرکت‌هایی که دارای حسابدار حرفه‌ای هستند، در دعاوی مالی کمتر آسیب می‌بینند، چرا که مستندات آنها از منظر حقوقی نیز قابل دفاع است.

۷. الزام برخی قوانین جدید به حضور حسابدار حرفه‌ای

بر اساس آخرین دستورالعمل‌های ابلاغ‌شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور (مصوبه شماره ۲۰۰/۱۴۰۲/۵۱۶ مورخ ۱۴۰۲/۰۷/۱۵)، کلیه شرکت‌ها ملزم به ارسال اظهارنامه الکترونیکی با رعایت استانداردهای مشخص شده هستند. تهیه این اظهارنامه‌ها، ارائه صورت معاملات فصلی، گزارش‌های ارزش افزوده و رسیدگی به صورت‌های مالی بدون حضور حسابدار حرفه‌ای تقریباً غیرممکن است.

۸. تضمین بقای شرکت در بازار رقابتی

یکی از عوامل مهم بقا و رشد شرکت‌ها، حفظ اعتماد نهادهای قانونی و مالی است. شرکت‌هایی که امور مالی خود را به افراد غیرمتخصص می‌سپارند، با خطراتی از جمله عدم انطباق با مقررات، رد اعتبار در سیستم بانکی، و حتی انحلال اجباری مواجه خواهند شد. حسابدار حرفه‌ای تضمین‌کننده سلامت مالی شرکت و نمایانگر رعایت نظم حقوقی در عملکرد آن است.

—

نتیجه‌گیری

در پاسخ به سوال مهم چرا در شرکت ها باید یک حسابدار حرفه ای داشته باشیم؟)، باید گفت که حضور یک حسابدار متخصص نه تنها از منظر اقتصادی و مدیریتی بلکه از دیدگاه حقوقی، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. رعایت قوانین تجارت، مقررات مالیاتی، استانداردهای حسابداری و پیشگیری از مسئولیت‌های کیفری مدیران تنها در سایه تخصص و تجربه یک حسابدار حرفه‌ای امکان‌پذیر است.

شرکت‌هایی که در این زمینه کوتاهی می‌کنند، خود را در معرض ریسک‌های جدی قانونی قرار می‌دهند که جبران آن‌ها گاه ممکن نیست. بنابراین، استخدام یک حسابدار حرفه‌ای نه یک انتخاب، بلکه یک الزام حقوقی و قانونی برای هر کسب‌وکار جدی است.

 

گروه حقوقی سلمان احدی

جهت ارتباط با ما با شماره 09120466204 تماس حاصل نمایید.