مسئولیت شرکا در شرکتهای تضامنی و نحوه انحلال آن
مسئولیت شرکا در شرکتهای تضامنی و نحوه انحلال آن
شرکت تضامنی یکی از انواع شرکتهای تجاری است که در آن شرکا با مسئولیت تضامنی فعالیت میکنند. این نوع شرکت در ماده ۱۱۶ قانون تجارت ایران تعریف شده است: «شرکت تضامنی شرکتی است که در تحت اسم مخصوصی برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل میشود. اگر دارایی شرکت برای تأدیه تمام قروض شرکت کافی نباشد، هر یک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض است.»
مسئولیت شرکا در شرکت تضامنی
در شرکت تضامنی، مسئولیت شرکا نامحدود و تضامنی است؛ به این معنا که هر شریک نه تنها به میزان سرمایه خود، بلکه بهطور کامل و با تمام دارایی شخصی خود در قبال دیون و تعهدات شرکت مسئول است. این ویژگی باعث میشود که طلبکاران شرکت بتوانند برای وصول مطالبات خود به هر یک از شرکا مراجعه کنند و هر شریکی موظف به پرداخت کل بدهیها باشد، حتی اگر میزان بدهیها از سهمالشرکه او بیشتر باشد.
این مسئولیت تضامنی بهگونهای است که هر توافقی بین شرکا برای محدود کردن این مسئولیت در برابر اشخاص ثالث بیاثر است. به عبارت دیگر، حتی اگر شرکا در قرارداد داخلی خود توافق کنند که مسئولیت هر یک محدود باشد، این توافق در مقابل طلبکاران شرکت اعتباری ندارد و همه شرکا بهطور کامل مسئول باقی میمانند.نحوه تشکیل شرکت تضامنی
برای تشکیل شرکت تضامنی، رعایت مراحل و شرایط زیر ضروری است:
1. تعداد شرکا: حداقل تعداد شرکا در شرکت تضامنی دو نفر است و حداکثری برای تعداد شرکا تعیین نشده است. با این حال، به دلیل مسئولیت سنگین شرکا، معمولاً این نوع شرکت بین افرادی با اعتماد متقابل و روابط نزدیک تشکیل میشود.
2. سرمایه شرکت: تمام سرمایه نقدی باید پرداخت و سرمایه غیرنقدی تقویم و تسلیم شود. هرچند قانون تجارت حداقلی برای سرمایه تعیین نکرده، اما عرفاً حداقل یک میلیون ریال در نظر گرفته میشود.
3. اسم شرکت: نام شرکت باید شامل عبارت «شرکت تضامنی» و حداقل نام یکی از شرکا باشد. در صورتی که نام شرکت شامل اسامی تمام شرکا نباشد، باید عباراتی مانند «و شرکا» یا «و برادران» اضافه شود.
4. ثبت شرکت: شرکتنامه باید بهصورت سند رسمی تنظیم و به امضای تمامی شرکا برسد. پس از انجام مراحل تأیید نام و تحویل مدارک به اداره ثبت شرکتها، شرکت به ثبت میرسد و آگهی تأسیس در روزنامه رسمی و یکی از روزنامههای کثیرالانتشار منتشر میشود.
نحوه انحلال شرکت تضامنی
انحلال شرکت تضامنی میتواند به دلایل مختلفی صورت گیرد که مهمترین آنها عبارتاند از:
1. انقضای مدت شرکت: اگر شرکت برای مدت معینی تشکیل شده باشد و این مدت به پایان برسد، شرکت منحل میشود.
2. تصمیم شرکا: با رضایت تمام شرکا، شرکت میتواند در هر زمانی منحل شود.
3. انجام یا عدم امکان انجام موضوع شرکت: اگر موضوعی که شرکت برای آن تشکیل شده بود، انجام شده یا انجام آن غیرممکن شود، شرکت منحل میگردد.
4. ورشکستگی شرکت: در صورت ورشکستگی، شرکت منحل میشود.
5. فوت یا محجوریت یکی از شرکا: در صورت فوت یا محجوریت یکی از شرکا، بقای شرکت منوط به رضایت سایر شرکا و قائممقام متوفی یا قیم محجور است.
6. درخواست طلبکار شخصی شریک: اگر طلبکار شخصی یکی از شرکا نتواند طلب خود را از دارایی شخصی او وصول کند و سهم او از منافع شرکت نیز کافی نباشد، میتواند انحلال شرکت را تقاضا کند؛ مشروط بر اینکه حداقل ۶ ماه قبل قصد خود را بهوسیله اظهارنامه به اطلاع شرکت رسانده باشد.
——————-
نمونه رای قضایی:
عنوان: اثر انحلال شرکت بر مسئولیت مدیرعامل در خصوص پرداخت چک.ادامه مطلب….
——————-
مراحل انحلال شرکت تضامنی
پس از تصمیم به انحلال، مراحل زیر باید طی شود:
1. تعیین مدیر تصفیه: پس از انحلال، یک یا چند نفر بهعنوان مدیر تصفیه از بین شرکا یا خارج از آنها تعیین میشوند تا امور تصفیه را انجام دهند.
2. تصفیه امور شرکت: مدیر تصفیه موظف است داراییهای شرکت را جمعآوری، بدهیها را پرداخت و در صورت وجود مازاد، آن را بین شرکا تقسیم کند.
3. ثبت انحلال: انحلال شرکت باید در مرجع ثبت شرکتها به ثبت رسیده و آگهی مربوطه منتشر شود.
محدودیتهای حقوقی در شرکت تضامنی:
1. انتقال سهمالشرکه:
در شرکت تضامنی، انتقال سهمالشرکه به شخص ثالث یا سایر شرکا تنها با رضایت تمامی شرکا امکانپذیر است. این محدودیت به دلیل حساسیت بالای مسئولیت تضامنی و تأثیر مستقیم عملکرد هر شریک بر سایر شرکا و طلبکاران شرکت وضع شده است.
2. ورود شریک جدید:
ورود شریک جدید به شرکت تضامنی نیز نیازمند رضایت تمامی شرکاست. شریک جدید مسئولیت تضامنی بدهیهای پیشین شرکت را نیز بر عهده خواهد داشت، مگر اینکه طلبکاران بهصورت کتبی موافقت کنند که مسئولیت او محدود به آینده باشد.
3. نام شرکت:
در شرکت تضامنی، نام شرکت باید حاوی عبارت «شرکت تضامنی» و نام یکی از شرکا باشد. این الزام به دلیل ایجاد شفافیت برای اشخاص ثالث و طلبکاران است. اگر شرکا در نام شرکت تغییری ایجاد کنند، این تغییر باید در اداره ثبت شرکتها ثبت و آگهی شود.
مسئولیت شرکا پس از انحلال:
حتی پس از انحلال شرکت تضامنی، مسئولیت شرکا در قبال بدهیهای باقیمانده شرکت به قوت خود باقی است. این بدان معناست که طلبکاران میتوانند پس از انحلال نیز برای وصول مطالبات خود به شرکا مراجعه کنند.
شرکایی که داراییهای شرکت را دریافت کردهاند، ملزم به تسویه دیون شرکت پیش از تقسیم داراییها هستند.
—
مقایسه با سایر شرکتها:
1. شرکت نسبی:
در شرکت نسبی، برخلاف شرکت تضامنی، مسئولیت شرکا محدود به نسبت سرمایهای است که در شرکت دارند. این نوع شرکت برای فعالیتهایی با ریسک کمتر مناسبتر است.
2. شرکت سهامی:
در شرکت سهامی (خاص یا عام)، مسئولیت سهامداران محدود به مبلغ سرمایه آنها است و طلبکاران نمیتوانند به دارایی شخصی سهامداران دسترسی داشته باشند. این تفاوت اساسی باعث میشود شرکت تضامنی تنها در شرایطی استفاده شود که روابط میان شرکا بسیار نزدیک و مبتنی بر اعتماد کامل باشد.
—
مزایا و معایب شرکت تضامنی:
1. مزایا:
اعتماد بالای شرکا به یکدیگر.
اعتبار بالا نزد طلبکاران به دلیل مسئولیت نامحدود شرکا.
سادهتر بودن مدیریت نسبت به شرکتهای بزرگتر مانند سهامی.
2. معایب:
ریسک بالای مسئولیت نامحدود برای شرکا.
وابستگی فعالیت شرکت به توانایی و حضور شرکا.
پیچیدگی در جذب شریک جدید یا انتقال سهمالشرکه.
مسئولیت شریک خارجشده از شرکت تضامنی در قبال دیون شرکت:
1. تعهد به بدهیهای پیش از خروج:
شریکی که از شرکت تضامنی خارج میشود، همچنان در قبال بدهیهایی که پیش از خروج او ایجاد شدهاند، مسئولیت تضامنی دارد. این مسئولیت حتی پس از خروج از شرکت نیز به قوت خود باقی است، مگر اینکه طلبکاران بهصورت صریح با این خروج موافقت کرده و مسئولیت شریک خارجشده را رفع کنند.
2. عدم مسئولیت نسبت به بدهیهای جدید:
شریک خارجشده مسئول بدهیهایی که پس از خروج او و ثبت رسمی تغییرات شرکت ایجاد شدهاند، نخواهد بود.
3. لزوم ثبت خروج:
خروج شریک باید در اداره ثبت شرکتها ثبت و آگهی شود تا اشخاص ثالث و طلبکاران از تغییر مطلع شوند. در غیر این صورت، شریک سابق ممکن است همچنان مسئول شناخته شود.
پرداخت بدهیها در شرکت تضامنی:
1. مسئولیت تضامنی:
در شرکت تضامنی، اگر دارایی شرکت برای پرداخت بدهی کافی نباشد، هر یک از شرکا مسئول پرداخت کل بدهیها هستند. طلبکاران میتوانند به هر شریکی مراجعه کرده و کل مبلغ بدهی را از او مطالبه کنند.
2. حق رجوع به سایر شرکا:
شریکی که مجبور به پرداخت کل بدهی شرکت شده است، حق دارد برای دریافت سهم سایر شرکا (به نسبت سرمایهشان) به آنها رجوع کند.
3. طلبکاران و تضامنی بودن:
طلبکاران ابتدا باید به دارایی شرکت مراجعه کنند و در صورت عدم کفایت، میتوانند به دارایی شخصی شرکا دسترسی داشته باشند.
نتیجهگیری:
شرکت تضامنی یکی از انواع شرکتهای تجاری است که بر پایه اعتماد میان شرکا و مسئولیت تضامنی آنها شکل میگیرد. این نوع شرکت برای فعالیتهایی با سطح ریسک بالا و نیاز به تعهد جدی شرکا مناسب است. در عین حال، محدودیتها و تعهدات سنگین این شرکت موجب میشود که تنها در شرایط خاص و با دقت فراوان مورد استفاده قرار گیرد.
گروه حقوقی سلمان احدی
گروه حقوقی سلمان احدی با تخصص در مسائل حقوقی و تجاری، موضوع مسئولیت شرکا در شرکتهای تضامنی را با دقت و تسلط کامل تحلیل میکند. این گروه توضیح میدهد که در شرکتهای تضامنی، شرکا مسئولیتی نامحدود و تضامنی دارند و در صورت کافی نبودن دارایی شرکت، هر شریک ملزم به پرداخت کل بدهیهای شرکت است. همچنین، این گروه با ارائه مشاوره تخصصی و تنظیم قراردادها، به شرکا کمک میکند تا ریسکهای حقوقی مرتبط با مسئولیت تضامنی را به حداقل برسانند و از تضادهای احتمالی جلوگیری کنند.
شماره تماس:09120466204
ادرس دفتر:شهرک غرب، چهارراه درختی، خیابان کوثر، پلاک ۷، طبقه ۶، واحد ۲۳