جرم تخریب

عبارت است از نابود کردن یا خسارت وارد آوردن عمدی به مال متعلق به غیر

عناصر تشکیل دهنده جرم تخریب

الف: احراق

(۱) ماده ۶۷۵

۲) ماده ۶۷۶

1– احراق اموال

هر کس عمدا عمارت یا بنا یا کشتی یا هواپیما یا کارخانه یا انبار و به طور کلی هر محل مسکونی با واحد برای مسکن یا جنگل یا هر نوع محصول زراعی با اشجار متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از دو تا پنج سال محکوم می شود.

ب) تخریب

١. تخریب عمدی اموال منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری

۲. تخریب به وسیله مواد منفجره

3. تخریب جنگل ها، درختان و مراتع

۴. تخریب اموال تاریخی، فرهنگی

هر تخریب و خرابکاری در وسایل و تأسیسات مورد استفاده عمدی

١. تخریب عمدی اموال منقول یا غیرمنقول

 هرگاه جرایم مذکور در مواد ۶۷۶ و ۶۷۷ به وسیله مواد منفجره واقع شود، موجب تشدید مجازات است.
 این جرم عبارت است از نابود کردن یا خسارت وارد آوردن عمدی به مال متعلق به غير.
جرم تخریب علاوه بر فعل با ترک فعل هم قابل تحقق است لذا باغبانی که عمدا با آب ندادن به گل باعث خشک شدن آن گردد را می توان به عنوان تخریب تحت تعقیب قرار داد.

البته برخی معتقدند تخریب فقط با فعل مثبت مادی ارتكاب می یابد.

 نابود کردن، از بین بردن کلی مال است. خسارت وارد آوردن، صدمه زدن به مال بدون از بین بردن آن است.
ضابطه تعیین نابود کردن و خسارت زدن به مال یک امر نسبی است و با توجه به طبیعت و ماهیت هر مال تعیین می گردد.
موضوع این جرم مال متعلق به دیگری است اعم از منقول و غیرمنقول و اعم از مفروز و مشاع، دیوان عالی کشور قائل به امکان تحقق جرم تخریب در اموال مشاع توسط احد شركاء شده است.

 چنانچه موجر مال الاجاره را از بین برد یا خسارتی به آن وارد آورد محکوم به ارتکاب جرم جریب کیفری نخواهد شد زیرا تعلق مال به غیر محقق نشده است.

سوال :آیا برای شمول عنوان تخریب باید تمام مال از بین برود؟

برای شمول عنوان تخریب، نابود شدن تمام موضوع جرم ضروری نیست بلکه صرف از بین بردن بخشی از مال یا ایراد خسارت به مال (چه با کاستن چیزی از آن و چه با افزودن چیزی به آن کفایت میکند که این موارد با توجه به ماهیت مال احراز می شوند؛ بنابراین ارتکاب اعمالی بانند ریختن مواد شیمایی و نظایر آنها در پای درخت، افزودن آب به شیر، لگدمال کردن چمن های تزئینی، دست کاری در یک دستگاه، پاشیدن رنگ یا نوشتن مطالبی بر روی در و دیوار امی توان مشمول مقررات کیفری تخریب دانست.

سوال:آیا برای تخریب باید خسارت فیزیکی به مال وارد شود؟

 هرگاه هیچ خسارت فیزیکی به مال وارد نشود نمی توان حکم به تخریب کیفری دارد؛ بنابراین صرف باز کردن قفل درب با استفاده از پیچ گوشتی بدون وارد کردن هیچ گونه خسارتی به آن اساسا تخریب محسوب نمی شود.
 خسارت اعم از مستقیم یا غیرمستقیم است؛ بنابراین چنانچه شخص با قطع آبی که به پای درختان دیگری می ریزد و یا با ریختن مواد شیمیایی در پای درختان موجبات خشک شدن آنها را فراهم آورد می توان به عنوان تخریب کیفری تحت تعقیب قرارداد.

سوال اگر شخص  مال دیگری را تخریب کند به تصور اینکه مال خودش بوده آیا مرتکب تخریب شده است؟

باید توجه داشت برای تحقق یک جرم علاوه بر وجود عنصر روانی و مادی، نیاز به وجود یک شرط داریم و آن تقارن زمانی میان این دو عنصر است. لذا در جرم تخریب هم فرد باید در همان لحظه ارتکاب عمل تخریب از عنصر روانی لازم برخوردار باشد؛ بنابراین اگر فرد به تصور اینکه مالی متعلق به خودش است را خراب کند ولی بعد از آن از تعلق مال به غیر آگاه گردد و حتی از این امر خشنود نیز بشود مسلما تحقق بزه تخریب منتفی است.

 علاوه بر لزوم وجود تقارن زمانی در عنصر مادی معنوی و مادی، این دو باید مربوط به جرم واحدی باشند. دیوان عالی کشور در یکی از آرای خود کسی را که ظرف متعلق به دیگری را به قصد مضروب کردن خود فرد به سوی او پرتاب کرده بود به جرم تخریب محکوم ننموده است چراکه قصد مرتکب شکستن و تخریب ظرف موردنظر نبوده است بلکه مضروب کردن شخص بوده است.

تخریب به وسیله مواد منفجره

 در راستای این ماده چنانچه احراق و تخریب و اموال موضوع مواد ۶۷۶ و ۶۷۷ به وسیله مواد منفجره واقع شود موجب تشدید مجازات و مرتکب به دو تا پنج سال حبس محکوم می گردد.
 در واقع به علت وجود خطرات بالقوه و بالفعل بیشتر در این نوع تخریب و ایجاد هراس بیشتر در مردم، قانون گذار را بر آن داشته است که مجازات را تشدید نماید.
 جرم موضوع این ماده برخلاف جرایم موضوع مواد ۶۷۶ و ۶۷۷ در ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی در ردیف جرایم قابل گذشت ذکر نشده است. بنابراین احراق و تخریب به وسیله مواد منفجره جرمی غیرقابل گذشت است.
مقصود از مواد منفجره، موادی است که ایجاد انفجار و خرابی می کند که با صدای مهیب سا و بلندی نیز همراه است.

مجازات جرم تخریب در قانون مجازات اسلامی

هر کس عمداً عمارت یا بنا یا کشتی یا هواپیما یا کارخانه یا انبار و به طور کلی هر محل مسکونی برای سکنی ‌یا جنگل یا خرمن یا هر نوع محصول زراعی یا اشجار یا مزارع یا باغ‌های متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از دو تا پنج سال محکوم می‌شود.

تبصره ۱) اعمال فوق در این فصل در صورتی که به قصد مقابله با حکومت اسلامی باشد مجازات محارب را خواهد داشت‌.

تبصره‌ ۲) مجازات شروع به جرایم فوق شش ماه تا دو سال حبس ‌می باشد.

ماده ۶۷۶) هر کس سایر اشیای منقول متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.

ماده ۶۷۷) هر کس عمداً اشیای منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری را تخریب نماید یا به هر نحو کلا یا بعضاً تلف نماید و یا از کار اندازد به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.

تخریب در قوانین خاص

در فصل ۹ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح، قانون مجازات اخلال گران تأسیسات آبی، برقی، گازی و مخابراتی کشور ، قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی، قانون اخلال گران صنعت نفت کشور، قانون کیفر بزه های راه آهن، قانون الحاقی مواد به قانون نحوه حفظ آثار و یادگاری های امام خمینی(ره) و قانون اراضی و مستحدثات ساحلی از جمله قوانینی هستند که در آن ها در مورد جرایم تخریب اموال و مجازات آن ها صحبت شده است.

نحوه ی طرح شکایت تخریب

در مرحله ی اول بایستی شکواییه ای مبنی بر شکایت از جرم تخریب توسط شاکی علیه مرتکب تنظیم گردد و تقدیم دادسرا شود،سپس دادسرا پس از انجام تحقیقات مورد نیاز،پرونده را جهت ادامه ی رسیدگی به دادگاه کیفری ۲ می فرستد.

نمونه شکوائیه در مورد تخریب