معامله به قصد فرار از دین
معامله به قصد فرار از دین به معنای انتقال اموال توسط بدهکار برای جلوگیری از مطالبه طلب توسط طلبکار است. این معامله میتواند به دو صورت انجام شود:
معاملات صوری:
در این نوع معاملات، انتقال مالکیت واقعی صورت نمیگیرد و تنها برای فرار از دین، اموال بهصورت ساختگی به نام فرد دیگری ثبت میشود.
معاملات واقعی با انگیزه پنهانکاری:
در این حالت، بدهکار اموال خود را به دیگری منتقل میکند ولی انگیزه اصلی او فرار از ادای دین است.
شرایط تحقق معامله به قصد فرار از دین
برای تحقق این نوع معامله، چند شرط اصلی وجود دارد:
1. وجود دین یا محکومیت مالی:
ابتدا باید دین یا بدهی ثابت و قابل مطالبه باشد.
2. انتقال مال:
مدیون مال خود را به دیگری منتقل کند.
3. قصد فرار از دین:
قصد و نیت بدهکار برای فرار از پرداخت دین باید اثبات شود. این قصد میتواند از شواهدی مانند انتقال مال به اقوام نزدیک یا فروش مال به قیمتی بسیار کمتر از ارزش واقعی، استنباط شود.
4. ورود ضرر به طلبکار:
باید ثابت شود که این معامله به ضرر طلبکار تمام شده و او نتوانسته به طلب خود دست یابد.
ضمانت اجرای حقوقی و کیفری
1. ضمانت اجرای حقوقی:
مطابق ماده 218 قانون مدنی اصلاحی، معاملات صوری که با هدف فرار از دین انجام میشوند، غیر نافذ هستند. یعنی این معاملات در برابر طلبکار قابل استناد نیستند و طلبکاران میتوانند از دادگاه درخواست ابطال آنها را کنند. اگر طلبکاران به دادگاه مراجعه کرده و نیت فرار از دین را ثابت کنند، دادگاه میتواند حکم به ابطال معامله یا استرداد مال صادر کند.
2. ضمانت اجرای کیفری:
بر اساس ماده 21 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی، انتقال مال به قصد فرار از دین اگر به گونهای باشد که اموال باقیمانده برای پرداخت دیون کافی نباشد، موجب حبس تعزیری یا جزای نقدی معادل نصف محکومبه یا هر دو مجازات خواهد شد. اگر شخص گیرنده مال نیز از قصد بدهکار آگاه باشد، به عنوان شریک جرم شناخته میشود و مسئولیت کیفری خواهد داشت.
روشهای اثبات معامله به قصد فرار از دین
برای اثبات این جرم، موارد زیر میتواند مورد استفاده قرار گیرد:
1. اقرار بدهکار یا شهادت شهود بر نیت فرار از دین.
2. شواهد و قرائن مانند انتقال دارایی به افراد نزدیک یا فروش مال به قیمتی بسیار کمتر از ارزش واقعی.
3. زمانبندی معاملات: انتقال مال درست قبل از رسیدن موعد پرداخت بدهی یا در زمان صدور اجرائیه علیه بدهکار، میتواند نشانهای از قصد فرار باشد.
قوانین مرتبط با فرار از دین مهریه
طبق ماده 21 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی، اگر انتقال اموال بعد از صدور حکم قطعی انجام شود، بهعنوان معامله به قصد فرار از دین شناخته میشود و ابطال آن امکانپذیر است. اما اگر انتقال اموال قبل از صدور حکم قطعی و بدون اطلاع زوجه صورت بگیرد، اثبات صوری بودن معامله دشوارتر خواهد بود.
3. آیا انتقال اموال قبل از محکومیت قطعی، فرار از دین محسوب میشود؟
انتقال اموال قبل از محکومیت قطعی میتواند نشانهای از قصد فرار از دین باشد، اما دادگاه باید بررسی کند که آیا این انتقال به قصد جلوگیری از مطالبه دین بوده یا خیر. اگر زوجه بتواند صوری بودن معامله یا عدم دریافت واقعی وجه را ثابت کند، دادگاه میتواند معامله را باطل کند و اموال را توقیف نماید.
4. نمونه شکایت معامله به قصد فرار از دین
نمونه دادخواست:
خواهان: زوجه
خوانده: زوج و خریدار اموال
موضوع: ابطال معامله به قصد فرار از دین
دلایل و مستندات: ارائه مدارک انتقال اموال، شهادت شهود، و گزارش کارشناسی مبنی بر صوری بودن معامله.
رأی وحدت رویه و نمونههای قضایی
در یکی از آرای وحدت رویه، دادگاه بدوی با استناد به اصل 37 قانون اساسی، رأی به برائت متهم به معامله به قصد فرار از دین داد. اما دادگاه تجدیدنظر با توجه به مواد 450 و 455 قانون آیین دادرسی کیفری و ماده 21 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی، این رأی را نقض و حکم به محکومیت متهم و بازگرداندن مال به طلبکار داد.
مجازات فرار از دین
طبق قانون، در صورت اثبات معامله به قصد فرار از دین، فرد خاطی ممکن است به حبس تا یک سال و پرداخت جزای نقدی معادل ارزش مال منتقلشده محکوم شود.
رای وحدت رویه معامله به قصد فرار از دین مهریه
رأی وحدت رویه شماره 774 دیوان عالی کشور بیان میکند که در صورت اثبات انتقال مال به قصد فرار از دین، دادگاه میتواند معامله را ابطال و متخلف را محکوم کند. این رأی تأکید میکند که حتی اگر انتقال اموال قبل از مطالبه طلب صورت گرفته باشد، با اثبات صوری بودن آن، قابل پیگیری است.
فایل صوتی :دانلود فایل صوتی
مرجع صالح جهت رسیدگی به جرم معامله به قصد فرار از دین:
شکایت باید در دادسرای عمومی محل وقوع جرم طرح شود، محل وقوع جرم جایی است که معامله به منظور فرار از دین در آنجا انجام شده است، خواه محل اقامت مشتکی عنه و یا شاکی باشد.
نقش وکیل در دعاوی معامله به قصد فرار از دین
استفاده از خدمات حقوقی متخصص در این دعاوی بسیار اهمیت دارد. گروه حقوقی وکیل سلمان احدی با شماره تماس 09120466204 آماده ارائه مشاوره و قبول وکالت در این زمینه است. این گروه با تجربه گسترده در دعاوی حقوقی و کیفری مرتبط با معاملات صوری و فرار از دین، میتواند به شما در اثبات نیت بدهکار و استیفای حقوق قانونی کمک کند.