طلاق از سمت زوجه
“طلاق از سمت زوجه یکی از موضوعات حساس در خانواده است. در این مقاله توضیح میدهیم که چگونه زن میتواند از شوهر خود طلاق بگیرد و چه حقوقی دارد. با خواندن این مطلب، اطلاعات کاملی درباره این نوع طلاق به دست خواهید آورد.”
طلاق از سمت زوجه یکی از طلاقهایی که به دلیل عدم وجود حق طلاق برای زوجه، فرایند رسیدگی به آن در دادگاهها بسیار طولانی است. به همین منظور استفاده از مشاوره حقوقی و مشاوره با وکیل طلاق بسیار مفید خواهد بود. در این صفحه با نحوه طرح دعوی طلاق از سمت زن، شرایط عسر و حرج و نکات حقوقی آن آشنا خواهید شد.
مطابق با ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی درصورتیکه زن بتواند عسر و حرج خود را ثابت کند، میتواند با طرح دعوی طلاق از سمت زوجه و صدور گواهی عدم امکان سازش، خود را مطلقه نماید. عسر و حرج به لحاظ قانونی به این معناست که زن در شرایطی وجود دارد که اولاً خود مسبب آن نبوده (نشوز زن)
و ثانیاً به دلیل شرایط به وجود آمده، ادامه زندگی مشترک به دلیل اخلاقی، معیشتی و … بسیار دشوار باشد.
مراحل طلاق از سمت زوجه
پسازآن که زوجه برای اقدام به طلاق مصمم گردید میبایست مراحل زیر را طی نماید:
مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت دادخواست طلاق از سمت زوجه؛ مدارک لازم برای ثبت این دادخواست، اصل یا رونوشت سند ازدواج و اصل شناسنامه و کارت ملی است.
پس از ثبت دادخواست، بهطورمعمول طی ۱۰ روز تا دو هفته، پرونده تعیین شعبه گردیده و برای آنوقت نظارت مشخص میشود. تعیین شعبه به آدرس اعلامی از سوی زوجه وابسته است و نزدیکترین دادگاه به آدرس اعلامی صالح خواهد بود. زوجه میتواند در هنگام طرح دادخواست، آدرس محل زندگی مشترک و یا نشانی شخصی خود (منزل پدری و …) را اعلام نماید.
حضور در جلسه دادگاه و اثبات شرایط عسر و حرج بر اساس موازین قانونی؛ در این مرحله، با ارجاع پرونده به داور و بررسی ادعای زوجه، در صورت کافی بودن ادله، دادنامه طلاق صادر میگردد.
پس از قطعی شدن حکم، زن با مراجعه به دفتر طلاق، میتواند آن را اجرا نماید.
شروط دوازده گانه مندرج در عقدنامه که در صورت وقوع هر یک از آنها به تشخیص دادگاه، زن وکیل در طلاق می شود و بدون نیاز به حضور و موافقت شوهر (زوج) و با تجویز دادگاه، می تواند به دفترخانه طلاق مراجعه نموده و صیغه طلاق را جاری کند:
1- خودداری شوهر از پرداخت نفقه زن.
2- سوء رفتار شوهر در حدی که غیرقابل تحمل باشد.
3- بیماری صعب العلاج شوهر که غیرقابل درمان باشد و ادامه زندگی مشترک را با مشکل مواجع کند.
4- در صورتی که شوهر دیوانه باشد یا در طول زندگی مشترک دیوانه شود.
5- اشتغال شوهر به شغلی که به حیثیت و آبروی خانوادگی زن لطمه بزند.
6- محکومیت شوهر به 5 سال حبس یا بیشتر.
7- اعتیاد شوهر به مواد مخدر به شکلی که زندگی مشترک را مختل کند.
8- چنانچه زوج شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب زندگی مشترک را بدون عذر موجه ترک کند.
9- محکومیت فطعی شوهر به ارتکاب جرم خلاف شئونات خانوادگی زن.
10- ناباروری مرد پس از گذشت 5 سال از زندگی مشترک.
11- در صورتی که شوهر مفقودالاثر شود و شش ماه پس از مراجعه زن به دادگاه خبری از او نباشد و پیدا نشود.
12- ازدواج مجدد مرد بدون اجازه زن.
جنون زوج
در صورتی که مرد از سلامت روحی و روانی کافی برخوردار نباشد و نتواند طی روند زناشویی خودش را کنترل کند، در نتیجه طلاق از طرف زوجه ممکن خواهد بود. حتی در صورتی که مرد طی دوران زناشویی دیوانه شود باز هم زوجه میتواند از او طلاق بگیرد.
شغل نامناسب زوج
در صورتی که مرد به شغل و حرفهای مشغول باشد که به آبرو و حیثیت خانوادگی زن لطمه بزند، طلاق از طرف خانم میسر خواهد بود. در این مورد نیز دادگاه بررسیهای لازم را انجام میدهد، در صورتی که ثابت شود زوج مشغول کاری ناصالح است و به آبروی خانوادگی زن لطمه میزند، حکم طلاق به نفع زن صادر میشود.
محکومیت زوج به حبس 5 ساله یا بیشتر
در صورتی که طی یک دادگاه قطعی، زوج به مجازاتی به اندازه 5 سال حبس یا بیشتر محکوم شود، زن میتواند از همسر خود جدا شود. در ضمن اگر مرد به دلیل نداشتن توان مالی نتواند جریمه نقدی خود را پرداخت کند و به 5 سال حبس محکوم شود، طلاق از طرف زن قابلاجرا خواهد بود.
اعتیاد زوج
بدونشک میدانید که افراد معتاد نمیتوانند زندگی مشترک خوبی داشته باشند. در نتیجه در صورتی که مرد به مواد مخدر اعتیاد داشته باشد و نتواند زندگی مشترک خود را مدیریت کند یا سبب اختلال در روند زندگی شود، زن میتواند برای جدایی اقدام کند.
اعتیاد زوج به هر ماده مضر و مخدری که پایه زندگی مشترک را نابود کند، منجر به طلاق از طرف زوجه میشود. دادگاه با بررسیهای لازم اعتیاد زوج را میسنجد و اگر مرد اعتیاد آسیب زنندهای داشته باشد، که ادامه زندگی را برای زوجه یا زن غیرممکن سازد، در نتیجه حکم جدایی به مرحله اجرا درمیآید.
محکومیت زوج به ارتکاب جرم
در صورتی که به طور قطعی ثابت شود زوج جرمی انجام داده است که خلاف شئونات و حیثیت خانوادگی زن بوده، حکم طلاق از طرف زن مورد پیگیری قرار میگیرد. فراموش نکنید دادگاه با بررسیهای نهایی خود مشخص میکند که مرد به طور قطع چه جرمی انجام داده است
شرایط طلاق به درخواست زوجه باکره
بر خلاف عقد نکاح زوجه باکره که مستلزم اجازه پدر و یا جد پدری است در طلاق اینگونه نیست. و از شرایط طلاق به درخواست زوجه باکره قانونا رضایت پدر نیست. اگر چه که عرف و شرایط خانوادگی ممکن است داوری دیگری داشته باشد.
- مهریه زوجه باکره در هنگام طلاق نصف می شود.
- اگر باکره ماندن زوجه ، به دلیل عدم شروع زندگی مشترک و عدم تمایل زوج و یا هر دلیل منتسب به زوج باشد یا شرایطی امکان اخذ رای طلاق از دادگاه وجود دارد.
- طلاق یک طرفه به درخواست زوجه باکره ، با توجه به اینکه زندگی مشترک آغاز نشده است خاصه وقتی که زوجه به حق حبس استناد نماید. کمی دشوار است توجه کنیم حتما در این خصوص با وکیل خانواده گروه وکلای پارسای مشاوره نمایید موضوع بسیار تخصصی است . در بعضی پرونده ها مثل طلاق ، در بیشتر موارد لازم است که از راه های دیگری در ابتدا مثل مطالبه نفقه معوقه یا الزام به تهیه مسکن متناسب شان زوجه ، مطالبه مهریه و … اقدام شود
نکات حقوقی طلاق ازسمت زوجه
1-زوجه میتواند، همزمان با دادخواست طلاق، دادخواست استرداد جهیزیه را نیز تقدیم نماید.
2-درصورتیکه زن از حق حبس خود استفاده نماید، امکان اثبات عسر و حرج برای وی دشوارتر از حالت عادی است.
3-اگر زن حق مسکن داشته باشد، میتواند از خانه شوهر خارجشده و منزل دیگری اختیار نماید. در این شرایط دادخواست طلاق و خروج از منزل موجب قطع نفقه نمیشود.
4-دادخواست طلاق از سمت زوجه را میتوان از شهر محل سکونت و یا محل سکونت زوجه مطرح نمود.
5-نصف دارایی زوج: اگر طلاق ناشی از تخلف زوجه نباشد و زوج هنگام عقد شرط نصف دارایی را پذیرفته باشد، زن میتواند تا نصف اموال زوج را که در دوران زندگی مشترک به دست آمده مطالبه کند.
پس از صدور حکم طلاق، زوجین باید در دفترخانه طلاق حاضر شوند. دفترخانه مراتب را به اطلاع زوج رسانده و زوج باید ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ در دفترخانه حاضر شود. در صورت عدم حضور مرد، دفترخانه، بدون حضور وی طلاق را جاری کرده و اجرای صیغه طلاق را به زوج ابلاغ مینماید.
قطعی شدن حکم طلاق از سمت زوجه در صورت اعتراض زوج، منوط به گذراندن پروسه بدوی، تجدیدنظر و فرجامخواهی است که در صورت طی کردن هر سه مرحله در بهترین حالت ۶ تا ۸ ماه به طول میانجامد، اما در بدترین حالت و بدون استفاده از وکیل خانواده و یا مشاوره حقوقی تخصصی ممکن است چندین سال طول بکشد.
مطالبه مهریه و نفقه
درصورتیکه زن در هنگام طلاق، باکره باشد، نصف مهریه به وی تعلق میگیرد. البته در صورت باکره بدون پس از طلاق بدون نیاز به ازدواج دوم میتواند نسبت به حذف نام همسر از شناسنامه اقدام نماید.
درصورتیکه زن به دلیل نشوز و یا عدم تمکین، مستحق نفقه باشد و یا زوج با اجازه دادگاه اقدام به ازدواج مجدد نماید، زوجه نمیتواند بر مبنای عدم نفقه و یا ازدواج مجدد تقاضای طلاق نماید.
در طلاق خلعی زن میبایست بخشی از مهریه خود را بذل نماید. حتی ممکن است برای گرفتن طلاق بیشتر از مهریه خود به آقا پرداخت نماید. اما در طلاق مبارات نهایتاً بهاندازه مهریه خواهد بخشید.
درصورتیکه زن عسر و حرج خود را ثابت کند، نیازی نیست که هنگام طلاق بخشی از مهریه را بذل نماید.
دادخواست طلاق ارتباطی با دادخواست مطالبه مهریه، نفقه و اجرتالمثل ندارد و باید هرکدام بهصورت جداگانه مطرح شوند.
به این نوع طلاق، طلاق قضایی نیز گفته میشود.
درصورتیکه زن طی سند رسمی وکالت در طلاق داشته باشد، میتواند بر اساس آن و بدون اثبات عسر و حرج اقدام به طلاق نماید. درصورتیکه در متن وکالتنامه حق تجدیدنظرخواهی و فرجامخواهی اسقاط شود، پس از صدور حکم طلاق، زوجه بلافاصله میتواند آن را اجرا نماید. در غیر این صورت باید ۴۴ روز از تاریخ حکم بدوی صبر نماید. بدیهی است در صورت اعتراض زوج، زن باید عسر و حرج را اثبات نماید.
ضربوجرح عمدی
یکی دیگر از راههایی که بر اساس آن طلاق راحتتر و سریعتر انجام میشود، عسر و حرج ناشی از ضربوجرح عمدی است. برای این منظور، قبل از طرح دادخواست طلاق از سمت زوجه، میبایست به پزشکی قانونی مراجعه نموده و نامه مربوط به صدمات را دریافت نماید. سپس با طرح شکایت ضربوجرح عمدی و ارائه نامه پزشکی و احضار زوج به دادسرا مراحل قانونی طی میگردد تا مجازات آن تعیین شود. پس از تعیین مجازات، چنانچه ضربوجرح عمدی خیلی شدید و شامل دیه گردد، پس از قطعی شدن حکم زن میتواند بر اساس این حکم، تقاضای طلاق نماید.
وکالت در طلاق از سمت زوجه
در اکثر موارد، شروط ضمن عقد به امضای زوجین می رسد که در صورت تحقق و اثبات یکی از آن شروط ، طلاق از طرف زن امکان پذیر می شود .
به این معنا که سند ازدواج که در دفاتر ازدواج ثبت میشوند دارای بندهایی هستند که در صورت امضاء این بندها توسط زوج، زن می تواند پس از احراز آن شرایط ، تقاضای طلاق نماید.
در بند الف این عقد نامهها آمده است:
هرگاه طلاق از طرف زن نباشد و تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نبود، مرد موظف است تا نصف دارایی موجود خود را که در ایام زناشویی با او به دست آورده است را بلاعوض به زوجه منتقل کند. به این شرط ، شرط نصف دارائی گفته میشود.
در بند ب آن آمده است که :
مرد به زن وکالت بلاعزل داد که در موارد زیر با اخذ مجوز از دادگاه خود را مطلقه نماید.این موارد تحت عنوان شروط ضمن عقد می آید.
مراحل عملی طلاق از سمت زوجه
1. مشاوره و تصمیمگیری
مشاوره قبل از طلاق: در بسیاری از موارد، زن باید پیش از درخواست طلاق از خدمات مشاوره خانواده استفاده کند. این مشاورهها در دادگاه خانواده برگزار میشود و هدف از آن بررسی امکان سازش و رفع مشکلات است.
2. تکمیل مدارک و درخواست طلاق
تکمیل دادخواست طلاق: زن باید به دادگاه خانواده مراجعه کرده و دادخواست طلاق خود را تنظیم کند. در این دادخواست، دلایل درخواست طلاق (مثل عسر و حرج، بدرفتاری، اعتیاد، ناتوانی مالی و غیره) باید ذکر شود.
مدارک لازم: شامل کارت شناسایی، شناسنامه، عقدنامه (مهرنامه)، گواهی مشاوره (در صورت نیاز) و هر مدرکی که نشاندهنده دلایل درخواست طلاق باشد.
3. ارائه دلایل قانونی
زن باید دلایل معتبر برای درخواست طلاق داشته باشد. این دلایل میتواند شامل موارد زیر باشد:
عسر و حرج (شرایط غیرقابل تحمل زندگی)
خشونت خانوادگی (بدرفتاری یا ضرب و شتم)
اعتیاد یا ناتوانی جسمی شوهر
کجرفتاری و سوءتفاهمات جدی
4. مراجعه به دادگاه
پس از ارائه دادخواست، دادگاه خانواده پرونده را بررسی کرده و جلسه رسیدگی را برگزار میکند.
در این مرحله، دعوای طلاق مطرح میشود و ممکن است مرد برای دفاع از خود در دادگاه حاضر شود.
5. حکم دادگاه
دادگاه پس از بررسی مدارک و شنیدن طرفین، ممکن است حکم به طلاق بدهد. در صورتی که دلیل طلاق محرز باشد، دادگاه حکم طلاق را صادر میکند.
در صورت تایید عسر و حرج یا دیگر دلایل معتبر، زن میتواند طلاق بگیرد حتی اگر مرد موافق نباشد.
6. طلاق خلع یا مبارات
اگر زن در این روند بخواهد از شوهر خود طلاق بگیرد ولی مهریه خود را کامل دریافت نکند، میتواند درخواست طلاق خلع یا مبارات دهد. در این صورت زن ممکن است بخشی از مهریه خود را ببخشد.
7. اجرای حکم طلاق
پس از صدور حکم طلاق، مرد باید در مدت معین مهریه و نفقه را پرداخت کند. سپس طلاق ثبت میشود و زن و شوهر از یکدیگر جدا میشوند.
8. حقوق مالی و حضانت
زن در این مراحل میتواند حقوق مالی خود (مانند مهریه و نفقه) را از شوهر مطالبه کند. همچنین، اگر فرزند مشترک دارند، دادگاه حکم حضانت را صادر میکند.
نتیجه:
مراحل طلاق از طرف زن شامل درخواست طلاق، مراجعه به دادگاه، ارائه دلایل قانونی و صدور حکم طلاق است. در این فرآیند، حقوق مالی مانند مهریه و نفقه نیز بررسی میشود.
اگر مرد طلاق ندهد زن می تواند طلاق بگیرد؟
اگر مرد طلاق ندهد، زن میتواند از طریق دادگاه خانواده درخواست طلاق کند، اما به شرایط خاصی بستگی دارد:
1. وکالت در طلاق: اگر مرد حق طلاق را به زن واگذار کرده باشد (وکالت در طلاق)، زن میتواند بدون نیاز به رضایت شوهر درخواست طلاق کند.
2. طلاق به درخواست زن به دلیل عسر و حرج: اگر زندگی مشترک برای زن به دلایل مختلف مانند بدرفتاری، اعتیاد، ناتوانی جسمی یا مالی شوهر و یا شرایط غیرقابل تحمل، سخت و دردناک باشد، زن میتواند با ارائه دلایل معتبر از دادگاه درخواست طلاق کند.
3. طلاق خلع یا مبارات: اگر زن از شوهر خود کراهت داشته باشد و بخواهد رابطه را به پایان برساند، میتواند درخواست طلاق خلع یا مبارات دهد. در این صورت، ممکن است زن مجبور به بخشیدن بخشی از مهریه خود باشد.
پس در کل، اگر مرد طلاق ندهد، زن میتواند از دادگاه برای طلاق درخواست کند، به ویژه در شرایطی که دلایل قانونی مانند عسر و حرج وجود داشته باشد یا حق طلاق به زن داده شده باشد.
قانون جدید طلاق در ایران
طبق آخرین تغییرات قانونی در ایران، طلاق از سمت زن یا طلاق در صورت درخواست زن به طور عمده در قانون مدنی ایران و به ویژه در ماده 1133 و ماده 1119 و ماده 1130 آمده است. همچنین، برای درک بهتری از حقوق زنان در این زمینه، در سالهای اخیر برخی از قوانین و رویهها تغییر کردهاند.
1. ماده 1133 قانون مدنی ایران:
این ماده به صراحت بیان میکند که طلاق حق مرد است، مگر در موارد خاص که زن بتواند طلاق را درخواست کند (مانند شرایط عسر و حرج). این بدان معنی است که زن نمیتواند به طور یکجانبه طلاق بگیرد، مگر آنکه دلایل قانونی و قضائی ارائه دهد.
2. ماده 1119 قانون مدنی ایران:
این ماده اشاره میکند که مرد میتواند در صورت لزوم و در شرایط خاص حق طلاق را به زن واگذار کند. این واگذاری حق طلاق به زن به عنوان وکالت در طلاق شناخته میشود. بنابراین، اگر مرد به زن وکالت در طلاق بدهد، زن میتواند بدون نیاز به رضایت شوهر، درخواست طلاق کند.
3. ماده 1130 قانون مدنی ایران:
در این ماده، طلاق به درخواست زن به دلیل عسر و حرج (مشقت یا شرایط غیرقابل تحمل زندگی) مطرح شده است. این بدان معناست که اگر زن بتواند ثابت کند که زندگی مشترک برای او تحملناپذیر شده (به دلایل مختلف مانند بدرفتاری، اعتیاد، ناتوانی جسمی یا مالی شوهر و …) میتواند از دادگاه درخواست طلاق کند.
نکته جدید:
با توجه به تغییرات اجتماعی و حقوقی در سالهای اخیر، دادگاههای خانواده به شرایط زندگی زوجین توجه ویژهای دارند و در مواردی که زن در معرض آسیبهای جسمی یا روانی قرار گیرد، ممکن است با درخواست طلاق از سمت زن موافقت کنند. در نتیجه، قانون حمایت از زنان و مقررات مربوط به حقوق خانواده نیز در مواردی چون طلاق به دلیل سوءرفتار یا خشونت خانگی تاثیرگذار است.
خلاصه:
طلاق از سمت زن معمولاً به دلایلی چون عسر و حرج یا وکالت در طلاق از سوی مرد امکانپذیر است.
در صورت تایید دادگاه، زن میتواند درخواست طلاق بدهد حتی اگر مرد موافق نباشد.
خشونت خانگی یا اعتیاد میتواند از دلایل اصلی برای درخواست طلاق زن باشد.
مدارک لازم برای درخواست طلاق از سمت زوجه چیست؟
شناسنامه و کارت ملی زوجه ؛
عقدنامه یا سند ازدواج ؛ البته در صورتی که سند ازدواج گم شده یا در دسترس نباشد ، می توان با گرفتن رونوشت سند ازدواج برای طلاق ، اقدام نمود .
در صورتی که درخواست طلاق از طرف زن ، با مشارکت وکیل دادگستری انجام شود ، وکالتنامه وکیل ، باید ضمیمه دادخواست شود تا دادگاه ، به دادخواست رسیدگی کند .
ارائه نتایج مشاوره های قبل از طلاق نیز ، از دیگر اسناد و اطلاعات مورد نیاز برای درخواست طلاق بوده و جزء اسناد و منضمات دادخواست طلاق محسوب می شود . در حال حاضر ، انجام مشاوره های قبل از طلاق ، الزامی و اجباری است .
در صورتی که حکم طلاق ، توسط دادگاه صادر شود ، گواهی عدم بارداری زوجه نیز درخواست می شود که البته ، ارائه گواهی عدم بارداری ، جزو مدارک لازم برای درخواست طلاق توسط زن نیست و لزومی به ارائه آن در اسناد و منضمات داخواست طلاق از طرف زن نمی باشد ؛ اما برای ثبت طلاق در محضر لازم است . در هر حال ، باردار بودن زن ، مانع طلاق از طرف زن محسوب نمی شود .
در صورتی که زوجه ، مدعی باشد که دوشیزه یا باکره است ، گواهی پزشکی قانونی مبنی بر این موضوع ، یکی از مدارک لازم برای صدور حکم طلاق محسوب می شود . در واقع ، به دلیل اینکه طلاق دختران دوشیزه از نوع طلاق بائن بوده و مهریه زن نصف می شود ، نیاز به ارائه گواهی پزشکی قانونی می باشد ؛ ولی نیازی نیست که از ابتدا ، این گواهی را ضمیمه دادخواست طلاق کرد ؛ بلکه دادگاه پس از بررسی به پرونده ، قاضی برگه معرفی نامه به پزشکی قانونی صادر می کند تا این آزمایش انجام شود .
شما میتوانید انواع آرا و تصویب قانون در مورد طلاق از سمت زوجه را در سایت های زیر جست و جو کنید.
پیشنهاد گروه تحقیقاتی وکیل سلمان احدی برای طلاق
قبل از هر اقدامی در این زمینه می بایست در خصوص تبعات بعد از طلاق خوب فکر کنید وبه همدیگر بعد از به وجود آمدن مشکل فرصت بیشتری بدهید ویادمان باشد که ماهمه انسان هستیم ودارای نقاط منفی ومثبت هستیم که زندگی ما با توجه به اینکه هرکدام از این دو مورد ممکن است خوب پیش برود یابد جلو می رود درواقع زاویه دید ما به هم هست که کاررابه طلاق می کشد.حتی اگر خواهان جدایی ازهمسر خود هستید وجداشدید هیچ گاه پشت سر او حرف بد نزنید زیرا شما در زندگی بعدی خود نیز موفق نخواهید شد.
استفاده از وکیل در پروندههای طلاق از سمت زوجه بسیار توصیه میشود، زیرا وکیل میتواند فرایند را کوتاهتر کرده، نیازی به حضور زن در جلسات دادگاه را برطرف کند، و احتمال موفقیت در پرونده را افزایش دهد. وکیل همچنین میتواند در مذاکرات با شوهر، برای حفظ حقوق مالی زوجه و حل و فصل موضوع بدون تنش تلاش کند.
بهطور کلی، طلاق از سمت زن به دلیل ساختار حقوقی ایران فرایندی پیچیده است و بهرهگیری از وکیل مجرب یا مشاوره تخصصی به زن کمک میکند تا با حفظ حقوق قانونی خود، این مسیر را به بهترین شکل طی کند.
شما میتوانید برای مشاوره تلفنی یا برای سپردن وکالت خود تماس بگیرید.
09120466204 وکیل سلمان احدی.