وکیل سلمان احدی بیان مطالب حقوقی وکیفری و وکالت در دعاویی
مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت
مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت به معنای حق‌الزحمه‌ای است که زن به‌دلیل انجام کارهایی که شرعاً بر عهده او نیست، اما به دستور شوهر در طول زندگی مشترک انجام داده، مستحق دریافت آن می‌شود. این مفهوم در نظام حقوقی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد و در دعاوی خانوادگی، به‌ویژه در زمان طلاق، مطرح می‌شود.
مبنای فقهی و حقوقی اجرتالمثل
در فقه اسلامی، اصل بر این است که زن وظایف خاصی مانند تمکین و تربیت فرزندان را بر عهده دارد؛ اما انجام کارهای خانه مانند نظافت، آشپزی و… وظیفه شرعی او نیست. بنابراین، اگر زن این امور را به دستور شوهر و بدون قصد تبرع (رایگان) انجام دهد، مستحق دریافت اجرت است.
در حقوق ایران، ماده ۳۳۶ قانون مدنی به این موضوع پرداخته است. طبق این ماده، هرگاه کسی بر حسب امر دیگری اقدام به عملی کند که عرفاً برای آن عمل اجرتی باشد، عامل مستحق اجرت عمل خود خواهد بود؛ مگر اینکه معلوم شود قصد تبرع داشته است. تبصره این ماده به‌طور خاص به زوجه اشاره دارد و بیان می‌کند که اگر زوجه کارهایی را که شرعاً به عهده وی نبوده و به دستور زوج انجام داده باشد، مستحق اجرتالمثل خواهد بود؛ مشروط بر اینکه قصد تبرع نداشته باشد.
شرایط مطالبه اجرتالمثل ایام زوجیت
برای اینکه زن بتواند اجرتالمثل ایام زوجیت را مطالبه کند، باید شرایط زیر فراهم باشد:
1. انجام کارهایی که شرعاً بر عهده زن نیست: کارهایی مانند نظافت منزل، آشپزی، شست‌وشو و… که جزء وظایف شرعی زن محسوب نمی‌شوند.
2. انجام کارها به دستور شوهر: زن باید این امور را به درخواست و دستور شوهر انجام داده باشد.
3. عدم قصد تبرع: زن باید اثبات کند که این کارها را با قصد دریافت اجرت انجام داده و قصد رایگان انجام دادن آنها را نداشته است.
4. وجود عرف برای اجرت: کارهای انجامشده باید به‌گونه‌ای باشند که در عرف برای آنها اجرتی در نظر گرفته می‌شود.
مراحل مطالبه اجرتالمثل
برای مطالبه اجرتالمثل، زن باید مراحل زیر را طی کند:
1. تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده: زن باید با ارائه دادخواستی به دادگاه خانواده، درخواست اجرتالمثل ایام زوجیت را مطرح کند.
2. اثبات شرایط مذکور: زن باید در دادگاه اثبات کند که کارهای انجامشده به دستور شوهر بوده، شرعاً بر عهده او نبوده و با قصد دریافت اجرت انجام شده است.
3. ارجاع به کارشناس رسمی دادگستری: دادگاه معمولاً موضوع را به کارشناس رسمی ارجاع می‌دهد تا میزان اجرتالمثل را بر اساس مدت زندگی مشترک، نوع کارهای انجامشده و سایر شرایط تعیین کند.
میزان اجرتالمثل
میزان اجرتالمثل بر اساس عوامل متعددی تعیین می‌شود، از جمله:
مدت زندگی مشترک: هرچه مدت زندگی مشترک بیشتر باشد، میزان اجرتالمثل افزایش می‌یابد.
نوع و میزان کارهای انجامشده: کارهای مختلف مانند نظافت، آشپزی، نگهداری از فرزندان و… هر کدام اجرت متفاوتی دارند.
شرایط اقتصادی و اجتماعی: وضعیت مالی زوجین و شرایط اقتصادی جامعه نیز در تعیین میزان اجرتالمثل مؤثر است.
بر اساس رویه عملی دادگاه‌ها و نظرات کارشناسان رسمی دادگستری، در سال ۱۴۰۳، حداقل مبلغ اجرتالمثل برای هر سال زندگی مشترک حدود یک میلیون تومان در نظر گرفته می‌شود؛ البته این مبلغ با توجه به شرایط هر پرونده میتواند متفاوت باشد.
نکات مهم در مورد اجرتالمثل ایام زوجیت
عدم تکلیف شرعی به انجام کارهای منزل: انجام امور منزل وظیفه شرعی زن نیست و او میتواند در قبال آن اجرت مطالبه کند.
تأثیر در سایر حقوق مالی: در برخی موارد، دریافت اجرتالمثل میتواند بر حقوق مالی دیگر زن مانند مهریه یا نحله تأثیر بگذارد؛ بنابراین، مشاوره با وکیل متخصص در این زمینه توصیه می‌شود.
لزوم اثبات عدم قصد تبرع: اثبات اینکه زن کارها را با قصد دریافت اجرت انجام داده و قصد تبرع نداشته، بر عهده اوست و باید در دادگاه این موضوع را ثابت کند.
⇐همچنین میتوانید بخوانید:
قوانین مرتبط با اجرتالمثل ایام زوجیت
علاوه بر ماده ۳۳۶ قانون مدنی، قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ نیز به این موضوع پرداخته است. طبق این قانون، در صورت وقوع طلاق، دادگاه موظف است نسبت به حقوق مالی زوجه از جمله اجرتالمثل ایام زوجیت تصمیم‌گیری کند. همچنین، در این قانون به تبصره ماده ۳۳۶ ارجاع داده شده که شرایط دریافت اجرتالمثل را مشخص می‌کند.
فرمول محاسبه اجرتالمثل زن
محاسبه اجرتالمثل به عوامل متعددی بستگی دارد و فرمول ثابتی ندارد. با این حال، به‌طور معمول، مبلغی به‌عنوان اجرت یک سال زندگی مشترک تعیین شده و در تعداد سال‌های زندگی مشترک ضرب می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر اجرت یک سال یک میلیون تومان باشد و زندگی مشترک ۵ سال طول کشیده باشد، مبلغ کل اجرتالمثل ۵ میلیون تومان خواهد بود. این مبلغ با توجه به شرایط هر پرونده و نظر کارشناس ممکن است متفاوت باشد.
سوالات قاضی در دادگاه اجرتالمثل
در دادگاه‌های مربوط به اجرتالمثل، قاضی ممکن است سوالات زیر را مطرح کند:
انگیزه زن از انجام کارهای منزل: آیا این کارها با قصد دریافت اجرت انجام شده یا به‌دلیل علاقه به همسر و زندگی مشترک بوده است؟
دستور شوهر: آیا کارهای انجامشده به دستور و درخواست شوهر بوده است؟
نوع و میزان کارهای انجامشده: چه کارهایی توسط زن در منزل انجام شده و میزان آنها چقدر بوده است؟
مدت زمان زندگی مشترک: طول مدت زندگی مشترک چقدر بوده است؟
این سوالات به قاضی کمک می‌کند تا نیت زن و شرایط انجام کارها را برای تعیین استحقاق اجرتالمثل بررسی کند.
⇐همچنین میتوانید بخوانید:
نمونه دادخواست مطالبه اجرتالمثل ایام زوجیت
ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان [محل دادگاه]
با سلام و احترام
اینجانب [نام و نام خانوادگی زن]، فرزند [نام پدر]، به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه]، کد ملی [کد ملی]، به نشانی [آدرس کامل]، به استحضار می‌رسانم:
با توجه به اینکه در مدت زندگی مشترک با خوانده، آقای [نام و نام خانوادگی شوهر]، فرزند [نام پدر]، به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه]، کد ملی [کد ملی]، به نشانی [آدرس کامل]، اقدام به انجام اموری در منزل مانند [ذکر نمونه‌هایی از کارها: آشپزی، نظافت، نگهداری فرزندان و سایر امور] نموده‌ام که شرعاً و قانوناً بر عهده اینجانب نبوده است، و این اقدامات به دستور و درخواست صریح ایشان انجام شده است، تقاضای تعیین و مطالبه اجرتالمثل ایام زوجیت به میزان متعارف را دارم.
مطابق ماده ۳۳۶ قانون مدنی، در صورتی که کسی عملی را به دستور دیگری انجام دهد و عرفاً برای آن اجرتی تعیین شده باشد، انجام‌دهنده مستحق دریافت اجرتالمثل خواهد بود، مگر اینکه قصد تبرع داشته باشد. اینجانب هیچ‌گونه قصد تبرعی در انجام امور منزل نداشته‌ام و اکنون درخواست رسیدگی و صدور رأی به شرح خواسته ذیل را دارم.
خواسته:
1. تعیین میزان اجرتالمثل ایام زوجیت با ارجاع امر به کارشناسی رسمی دادگستری.
2. صدور حکم مبنی بر پرداخت اجرتالمثل از سوی خوانده (آقای [نام و نام خانوادگی شوهر]) به اینجانب.
دلایل و مستندات:
1. سند ازدواج رسمی شماره [شماره سند ازدواج].
2. شهادت شهود به انجام امور منزل به دستور و درخواست خوانده.
3. سایر دلایل و مستنداتی که عنداللزوم تقدیم خواهد شد.
با تشکر
نام و نام خانوادگی خواهان: [نام زن]
امضا: [امضا]
تاریخ: [تاریخ تنظیم دادخواست]
—
نکات مهم:
برای تنظیم دقیق‌تر این دادخواست، بهتر است با وکیل متخصص مشورت کنید.
اگر شهود یا مدارک خاصی دارید، آنها را در پیوست دادخواست ذکر کنید.
ارجاع به کارشناس رسمی دادگستری برای تعیین میزان اجرتالمثل معمولاً بخشی از فرآیند دادرسی است.
⇐نمونه رای اجرت المثل ایام زوجیت:
عنوان: اجرت المثل ایام زوجیت
اصل بر استحقاق زوجه نسبت به اجرت المثل ایام زندگی مشترک است و اگر از ناحیه زوج دلیلی بر تبرعی بودن انجام امور و کارهای منزل ارائه نگردد استحقاق زوجه نسبت به اجرت المثل محرز خواهد شد.ادامه مطلب…..
چند سوال درخصوص مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت:
آیا با فوت زن ،وراث او می توانند از مرد مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت نمایند؟
باید توجه کرد که می بایست ثابت شود که زن و مرد در زمان زندگی زناشویی اختلاف باهم داشته و امکان سازش بین آنها نیز میسر نبوده است در غیر این صورت با توجه به اینکه به واسطه فوت زوجه، نکاح دائم بین زوج و زوجه پایان یافته نه به واسطه طلاق و جدایی در این حالت درخصوص دعوای وراث قرار رد دعوا توسط دادگاه صادر می شود.
آیا می توان دادخوست اجرت المثل ایام زوجیت و نحله را هم زمان از دادگاه درخواست کرد؟
خیر اجرت المثل و نحله در طول یکدیگر قرار دارند و در صورتی نحله به زوجه تعلق می گیرد که اجرت المثل مورد حکم قرار نگرفته باشد.
آیا می توان دادخوست اجرت المثل ایام زوجیت و مطالبه نصف دارایی را هم زمان از دادگاه درخواست کرد؟
در صورتی که فی مابین زوجین در خصوص امور مالی شرطی شده باشد، طبق آن عمل می شود و در این صورت نوبت به اجرت المثل یا نحله نمی رسد و دادگاه در صورت طلاق، باید تنها مطابق شرط مذکور عمل نماید.
گروه حقوقی وکیل سلمان احدی
به‌عنوان یکی از مراجع تخصصی در حوزه حقوق خانواده، به‌ویژه در زمینه «اجرتالمثل ایام زوجیت»، فعالیت می‌کند. این گروه با ارائه مشاوره‌های تخصصی و پیگیری پرونده‌های مرتبط، به زوجین در درک و احقاق حقوق قانونی‌شان کمک می‌کند.
خدمات گروه حقوقی وکیل سلمان احدی در زمینه اجرتالمثل ایام زوجیت:
مشاوره حقوقی: ارائه راهنمایی‌های دقیق در مورد شرایط و مستندات لازم برای مطالبه اجرتالمثل ایام زوجیت.
تنظیم دادخواست: کمک به تهیه و تنظیم دادخواست‌های مرتبط با مطالبه اجرتالمثل، با توجه به جزئیات هر پرونده.
پیگیری پرونده‌ها: دفاع از حقوق موکلان در محاکم قضایی و پیگیری مستمر تا حصول نتیجه مطلوب.
ارائه اطلاعات به‌روز: اطلاع‌رسانی در مورد تغییرات قوانین و مقررات مرتبط با اجرتالمثل ایام زوجیت.
این گروه با تکیه بر تجربه و دانش حقوقی خود، تلاش می‌کند تا در فرآیندهای قضایی مرتبط با اجرتالمثل، بهترین نتایج را برای موکلان خود به‌دست آورد. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره، میتوانید به وب‌سایت رسمی گروه حقوقی وکیل سلمان احدی مراجعه کنیدیا با شماره 09120466204 تماس حاصل نمایید.
