وکیل سلمان احدی بیان مطالب حقوقی وکیفری و وکالت در دعاویی
معسر
معسر در قوانین ایران به فردی اطلاق می‌شود که به دلیل نداشتن اموال کافی، قادر به پرداخت دیون یا هزینه‌های دادرسی نیست. موضوع اعسار یکی از مسائل مهم در دعاوی حقوقی و کیفری است که تأثیر زیادی بر فرایند عدالت و دسترسی به حقوق قانونی دارد. در این مطلب، مفهوم اعسار، شرایط اثبات آن، پیامدها و نکات کاربردی آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین به نقش گروه‌های حقوقی مانند گروه وکیل سلمان احدی در دفاع از حقوق افراد معسر خواهیم پرداخت.
—
تعریف اعسار در قوانین ایران
اعسار به معنای ناتوانی مالی در پرداخت بدهی یا هزینه‌های دادرسی است. طبق ماده 6 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی:
> «معسر کسی است که به دلیل نداشتن مال قادر به پرداخت محکوم‌به یا هزینه دادرسی نیست و نتواند از طریق کسب درآمد یا اموال موجود دیون خود را بپردازد.»
به بیان ساده‌تر، معسر کسی است که دارایی یا درآمد کافی برای تسویه دیون یا پرداخت هزینه‌های قانونی ندارد.
—
تفاوت اعسار و افلاس
در حقوق ایران، اعسار و افلاس دو مفهوم متفاوت اما مرتبط هستند:
1. افلاس: به حالتی گفته می‌شود که فرد بدهکار تمام دارایی خود را از دست داده و توان مالی او عملاً صفر است. افلاس عمدتاً در حقوق تجارت برای اشخاص تاجر مطرح می‌شود.
2. اعسار: شامل حال اشخاص حقیقی غیرتاجر است که به دلیل کمبود یا نبود اموال، توانایی پرداخت بدهی ندارند.
در واقع، افلاس حالت کلی‌تری از ناتوانی مالی است که شامل تاجران نیز می‌شود، در حالی که اعسار بیشتر ناظر به افراد عادی و هزینه‌های غیرتجاری است.
—
انواع اعسار
اعسار در حقوق ایران به دو نوع تقسیم می‌شود:
1. اعسار از پرداخت محکوم‌به:
زمانی که فردی پس از صدور حکم قطعی به پرداخت مبلغی (مانند بدهی یا خسارت)، قادر به پرداخت آن نباشد، می‌تواند درخواست اعسار از پرداخت محکوم‌به را ارائه دهد.
2. اعسار از هزینه دادرسی:
فردی که توانایی پرداخت هزینه‌های دادرسی را ندارد، می‌تواند با ارائه مدارک کافی درخواست اعسار خود را مطرح کند.
—
شرایط و مراحل اثبات اعسار
برای اثبات اعسار، فرد باید شرایط زیر را احراز کند:
1. نداشتن دارایی منقول یا غیرمنقول قابل توجه:
فرد معسر باید نشان دهد که مالکیت اموالی را که بتوان از محل آن بدهی یا هزینه‌ها را پرداخت کرد، ندارد.
2. عدم امکان کسب درآمد کافی:
اگر شخص بتواند از طریق شغل یا حرفه خود درآمدی به دست آورد که برای پرداخت بدهی‌ها کافی باشد، نمی‌توان او را معسر شناخت.
3. ارائه مدارک و شهادت شهود:
معسر باید با ارائه مدارکی نظیر فیش حقوقی، مدارک پزشکی، گواهی‌های مرتبط و شهادت دو شاهد معتبر ناتوانی خود را اثبات کند.
—
رویه قضایی در رسیدگی به اعسار
در رویه قضایی ایران، فرایند رسیدگی به درخواست اعسار به شرح زیر است:
1. ارائه دادخواست اعسار:
فرد معسر باید دادخواستی مبنی بر اعسار به دادگاه صالح ارائه دهد. در این دادخواست، دلایل و مدارک عدم توانایی مالی به تفصیل بیان می‌شود.
2. بررسی مدارک و شهادت شهود:
دادگاه مدارک ارائه‌شده و شهادت دو شاهد معتبر را بررسی می‌کند. شهود باید در مورد شرایط مالی شخص و ناتوانی وی از پرداخت هزینه‌ها شهادت دهند.
3. صدور رأی:
پس از بررسی مدارک و دلایل، دادگاه حکم اعسار را صادر می‌کند. این حکم ممکن است شامل معافیت از پرداخت کل مبلغ یا تقسیط بدهی باشد.
—
آثار و پیامدهای حکم اعسار
صدور حکم اعسار تأثیرات مهمی بر حقوق و تکالیف طرفین دعوا دارد:
1. معافیت از پرداخت هزینه دادرسی:
در صورت پذیرش اعسار، فرد از پرداخت هزینه‌های دادرسی معاف می‌شود و می‌تواند بدون نگرانی مالی به دنبال احقاق حقوق خود باشد.
2. تقسیط محکوم‌به:
در دعاوی مالی، دادگاه ممکن است حکم به پرداخت بدهی به صورت اقساط صادر کند. این امر باعث کاهش فشار مالی بر بدهکار می‌شود.
3. توقف اجرای حکم جلب:
اگر فرد به دلیل عدم پرداخت محکوم‌به در خطر جلب باشد، صدور حکم اعسار می‌تواند مانع از اجرای دستور جلب شود.
—
نقش گروه‌های حقوقی در پرونده‌های اعسار
در پرونده‌های اعسار، بهره‌گیری از مشاوره حقوقی متخصصان بسیار مؤثر است. گروه حقوقی وکیل سلمان احدی از جمله مجموعه‌های حرفه‌ای در این زمینه است که با دانش حقوقی عمیق و تجربه گسترده، خدمات قابل‌توجهی ارائه می‌دهد.
این گروه به صورت ویژه در موارد زیر فعالیت می‌کند:
مشاوره در تنظیم دادخواست اعسار:
کارشناسان این گروه کمک می‌کنند تا دادخواست فرد به صورت دقیق و مستند تنظیم شود.
جمع‌آوری و ارائه مدارک:
مدارک و شواهدی که به اثبات اعسار کمک می‌کند، توسط این تیم بررسی و تهیه می‌شود.
دفاع در دادگاه:
وکلای گروه با حضور در دادگاه از حقوق موکل دفاع می‌کنند و نقش مهمی در قانع‌کردن قاضی دارند.
—
چالش‌های حقوقی مرتبط با اعسار
برخی از چالش‌های مهم در پرونده‌های اعسار عبارت‌اند از:
1. ادعای صوری اعسار:
گاهی افراد با وجود داشتن توانایی مالی، به دروغ ادعای اعسار می‌کنند. دادگاه‌ها در چنین مواردی موظف‌اند تحقیقات دقیقی انجام دهند.
2. عدم اثبات اعسار به دلیل نقص مدارک:
نقص در ارائه مدارک و عدم شهادت معتبر می‌تواند به رد درخواست اعسار منجر شود.
3. تقابل میان طلبکار و بدهکار:
طلبکاران ممکن است با ارائه دلایل یا شواهدی، ادعای اعسار را رد کنند.
جدیدترین قانون در مورد اعسار
آخرین اصلاحات قانون اعسار در ایران مربوط به قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۹۴ و اصلاحات بعدی آن است. این قانون جایگزین قانون اعسار پیشین شد و مقررات جدیدتری در خصوص نحوه رسیدگی به درخواست اعسار، تقسیط دیون، و شرایط معافیت از پرداخت هزینه‌های دادرسی ارائه داد. همچنین، برخی مواد آن در سال‌های اخیر در عمل به‌روزرسانی شده‌اند، از جمله موضوعات مربوط به اعسار مهریه و حداقل پیش‌قسط.
بر اساس این قانون، شخص معسر می‌تواند با ارائه درخواست و مدارک لازم به دادگاه، از پرداخت تمام یا بخشی از دیون خود معاف شود یا پرداخت آن را به‌صورت اقساطی انجام دهد.
—
در چه صورت درخواست اعسار رد می‌شود؟
درخواست اعسار ممکن است در شرایط زیر از سوی دادگاه رد شود:
1. عدم ارائه مدارک معتبر:
اگر متقاضی نتواند مدارک کافی برای اثبات ناتوانی مالی خود ارائه دهد، دادگاه درخواست اعسار را رد می‌کند.
2. شهادت شهود غیرقابل اعتماد یا ناکافی:
طبق قانون، شهادت حداقل دو شاهد معتبر لازم است. اگر شهود فاقد اعتبار قانونی باشند یا اظهارات آنان با شرایط مالی واقعی فرد همخوانی نداشته باشد، درخواست رد می‌شود.
3. ارائه اطلاعات خلاف واقع:
اگر مشخص شود که فرد به دروغ خود را معسر معرفی کرده است، درخواست وی رد خواهد شد و ممکن است به دلیل سوءاستفاده از قانون، تحت پیگرد قانونی قرار گیرد.
4. اثبات توانایی مالی توسط طلبکار:
طلبکار می‌تواند با ارائه مدارک یا شواهد، اثبات کند که بدهکار دارای اموال یا درآمد کافی برای پرداخت بدهی خود است.
5. عدم تکمیل دادخواست:
نقص در تکمیل فرم دادخواست یا عدم ارائه اطلاعات دقیق مانند مشخصات اموال و درآمدها نیز می‌تواند منجر به رد درخواست شود.
—
حداقل پیش‌قسط اعسار
در مورد تعیین پیش‌قسط و اقساط در پرونده‌های اعسار، دادگاه شرایط مالی بدهکار، نوع بدهی، و مبلغ آن را در نظر می‌گیرد. اما به‌طور کلی، طبق قانون:
1. مهریه و دیون نقدی:
در دعاوی مرتبط با مهریه، حداقل پیش‌قسط معمولاً معادل یک‌چهارم تا یک‌سوم کل بدهی تعیین می‌شود. این میزان بسته به شرایط مالی مرد، میزان مهریه، و نظر قاضی می‌تواند تغییر کند.
2. محکومیت‌های مالی دیگر:
برای سایر دیون، حداقل پیش‌قسط توسط دادگاه تعیین می‌شود، اما معمولاً از ۱۰٪ مبلغ بدهی کمتر نیست.
—
اعسار مهریه چیست؟
اعسار مهریه زمانی مطرح می‌شود که شوهر (محکوم‌علیه) به دلیل عدم توانایی مالی قادر به پرداخت کل یا بخشی از مهریه به همسر (محکوم‌له) نباشد. در این موارد، مرد می‌تواند درخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه ارائه کند.
مراحل رسیدگی به اعسار مهریه:
1. ارائه دادخواست اعسار:
مرد باید دادخواستی به دادگاه خانواده ارائه دهد و در آن، ناتوانی مالی خود را اثبات کند. این دادخواست معمولاً باید به همراه مدارکی مانند گردش حساب بانکی، فیش حقوقی، و شهادت دو شاهد معتبر باشد.
2. بررسی دادگاه:
دادگاه پس از بررسی مدارک و شنیدن شهادت شهود، تصمیم می‌گیرد که مرد به طور کلی معسر است یا می‌تواند مهریه را به‌صورت اقساط پرداخت کند.
3. صدور حکم:
دادگاه می‌تواند:
مرد را از پرداخت کل مهریه معاف کند (در صورت اثبات فقر مطلق).
مهریه را به‌صورت اقساط تعیین کند.
پیش‌قسطی برای آغاز پرداخت مشخص نماید.
نکات کلیدی در اعسار مهریه:
پیش‌قسط:
دادگاه معمولاً پرداخت مبلغی را به عنوان پیش‌قسط تعیین می‌کند. این مبلغ متناسب با میزان مهریه و توان مالی مرد تعیین می‌شود.
تقسیط:
بقیه مهریه معمولاً به صورت اقساط ماهانه یا سالانه تعیین می‌شود. میزان اقساط بر اساس درآمد و شرایط اقتصادی مرد محاسبه می‌گردد.
رفع مانع جلب:
اگر مرد به دلیل عدم پرداخت مهریه در معرض جلب باشد، پس از صدور حکم اعسار و پرداخت پیش‌قسط، جلب متوقف خواهد شد.
نکته مهم:
دادگاه‌ها در پرونده‌های اعسار مهریه به دقت شرایط مالی مرد و زندگی زن را بررسی می‌کنند تا از تضییع حقوق طرفین جلوگیری شود.
⇐نمونه رای اعسار:
عنوان: اعاده دادرسی از حکم اعسار
اعسار امر حادث محسوب و مطابق مقررات قابل تجدید و رسیدگی است؛ لذا اعاده دادرسی از آن موقعیت قانونی ندارد. ادامه مطلب….
جمع‌بندی
اعسار ابزاری قانونی برای حمایت از افراد ناتوان از پرداخت دیون است، اما در عین حال، فرایند اثبات آن نیازمند دقت و ارائه مدارک مستدل است. در خصوص مهریه، درخواست اعسار به مرد این امکان را می‌دهد که در صورت ناتوانی مالی، مهریه را به‌صورت تقسیطی یا در حد توان پرداخت کند.
در عین حال، لازم است افراد برای جلوگیری از اشتباهات یا رد درخواست اعسار، از مشاوره‌های حقوقی متخصصان کمک بگیرند. گروه حقوقی وکیل سلمان احدی می‌تواند در این زمینه با ارائه مشاوره دقیق و پشتیبانی حقوقی، نقش مؤثری ایفا کند
گروه حقوقی وکیل سلمان احدی با ارائه خدمات تخصصی در این زمینه، می‌تواند راهنمایی مؤثری برای افرادی باشد که به دلیل مشکلات مالی به دنبال احقاق حقوق خود هستند.
جهت ارتباط با شماره 09120466204 تماس حاصل نمایید.
