وکیل سلمان احدی بیان مطالب حقوقی وکیفری و وکالت در دعاویی
مقدمه و مفهوم طلاق از سمت زوج
طلاق از سمت زوج، که به طلاق از طرف مرد نیز معروف است، یکی از انواع طلاق‌هاست که به دلیل وجود حق طلاق برای مرد در قانون ایران، به‌طور خاص شرایط و مراحل خاص خود را دارد. در طلاق از سمت زوج، مرد با استفاده از حق طلاق که طبق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی به‌طور رسمی به او داده شده، میتواند همسر خود را طلاق دهد. یکی از ویژگی‌های مهم این نوع طلاق این است که برخلاف طلاق از طرف زن یا طلاق توافقی، برای طلاق از سمت زوج، رضایت زن (زوجه) ضرورتی ندارد. با این حال، برای درخواست طلاق، شرایط و مراحل قانونی خاصی باید رعایت شود تا حقوق زوجه محفوظ بماند.
مراحل طلاق از سمت زوج:
در ایران دارای مراحل خاص و قانونی است که باید به‌دقت طی شود. در اینجا، فرآیند طلاق از طرف زوج به‌طور کامل و مرحله به مرحله توضیح داده شده است:
- اعلام تصمیم به طلاق (خواسته طلاق)
اعلام تصمیم: اولین قدم در فرآیند طلاق از طرف زوج، اعلام تصمیم مرد به همسرش است. مرد باید تصمیم خود را برای طلاق به همسرش اعلام کند. در این مرحله، ممکن است زن نخواهد طلاق بگیرد، اما چون طلاق از طرف زوج انجام میشود، نیازی به رضایت زن نیست.
درخواست از دادگاه: در صورتی که زن موافق طلاق نباشد، مرد باید برای ثبت درخواست طلاق به دادگاه مراجعه کند.
- ثبت درخواست طلاق در دفتر ثبت طلاق
ثبت درخواست در دفترخانه: مرد باید به دفتر ثبت طلاق مراجعه کرده و درخواست طلاق را ثبت کند. این درخواست باید با توجه به شرایط و دلایل قانونی طلاق، همراه با مدارک لازم (مانند شناسنامه‌ها و کارت ملی طرفین) صورت گیرد.
ارائه مدارک: مرد باید مدارکی مانند شناسنامه، کارت ملی، عقدنامه، هرگونه مدارک مربوط به اختلافات یا نارضایتی‌ها (در صورت وجود) را برای تکمیل پرونده ارائه دهد.
- پذیرش درخواست طلاق و ارجاع به دادگاه
پس از ثبت درخواست طلاق در دفتر ثبت طلاق، پرونده به دادگاه خانواده ارجاع داده میشود. در این مرحله، دادگاه برای بررسی دلایل درخواست طلاق وارد عمل میشود.
گواهی عدم امکان سازش: قبل از صدور حکم طلاق، قانون به زوجین الزام می‌کند که به مشاوره خانواده رفته و تلاش کنند تا اختلافات خود را حل کنند. در صورت عدم توافق در مشاوره، گواهی عدم امکان سازش صادر میشود.
- مشاوره اجباری
مرحله مشاوره: طبق قانون جدید، قبل از صدور حکم طلاق، زوجین باید به مراکز مشاوره خانواده مراجعه کنند. این مرحله اجباری است و هدف آن این است که طرفین تلاش کنند تا اختلافات خود را حل کنند.
عدم توافق در مشاوره:
اگر مشاوره نتیجه ندهد و زوجین به توافق نرسند، گواهی عدم امکان سازش از مشاور صادر میشود و روند طلاق ادامه پیدا می‌کند.
- دادگاه و بررسی درخواست طلاق
پس از مشاوره، پرونده به دادگاه خانواده ارجاع داده میشود. در این مرحله، دادگاه به بررسی دلایل طلاق و وضعیت طرفین می‌پردازد.
استماع دفاعیات: دادگاه از زوجین می‌خواهد که دلایل خود را برای درخواست طلاق مطرح کنند. ممکن است برای بررسی بیشتر، دادگاه جلسات اضافی برگزار کند و از طرفین بخواهد مدارک و اسناد مورد نیاز را ارائه دهند.
بررسی حقوق مالی: دادگاه در این مرحله، حقوق مالی زوجه از جمله مهریه، نفقه، اجرتالمثل و سایر مسائل مالی را بررسی خواهد کرد.
- صدور حکم طلاق
صدور حکم: پس از بررسی‌ها، دادگاه حکم طلاق را صادر می‌کند. در این مرحله، دادگاه به تعیین مهریه، نفقه، اجرتالمثل و سایر حقوق مالی زوجه می‌پردازد.
اجرای حکم طلاق: پس از صدور حکم طلاق، زن و مرد باید نسبت به اجرای آن اقدام کنند. مرد باید در این مرحله مهریه را پرداخت کند و دیگر حقوق زن را نیز پرداخت نماید. علاوه بر این، اگر فرزندانی در دوران ازدواج به دنیا آمده باشند، موضوع حضانت فرزند یا فرزندان بررسی میشود.
- مراجعه به دفترخانه برای ثبت طلاق
پس از صدور حکم طلاق از سوی دادگاه، زوجین باید به دفترخانه ثبت طلاق مراجعه کنند تا طلاق به ثبت برسد.
ثبت طلاق: در این مرحله، طلاق به‌طور رسمی ثبت میشود و گواهی طلاق به طرفین داده میشود. پس از ثبت، زن باید مدت عده (مدت زمانی که پس از طلاق نمیتواند ازدواج کند) را بگذراند.
وضعیت حقوق مالی زن در طلاق از طرف زوج
در طلاق از طرف زوج، وضعیت حقوق مالی زن به‌طور کلی شامل موارد زیر است:
مهریه: در طلاق از سمت زوج، زن حق دریافت مهریه خود را دارد. حتی اگر مرد دلیل موجهی برای طلاق نداشته باشد، مهریه به زن تعلق میگیرد.
نفقه: در صورت طلاق، مرد باید نفقه زن را تا پایان دوران عده (مدت زمانی که زن پس از طلاق نمیتواند ازدواج کند) پرداخت کند.
اجرت المثل ایام زوجیت: زن ممکن است حق دریافت اجرتالمثل برای کارهای خانه‌داری خود را داشته باشد، مگر اینکه به‌طور ضمنی یا صریح از انجام این کارها به‌طور رایگان (تبرع) توافق کرده باشد.
نحله: در برخی موارد، زن میتواند درخواست نحله (هدیه‌ای از طرف مرد به زن) کند. نحله به‌طور معمول در طلاق‌های بدون دلیل موجه به زن تعلق میگیرد و به معنای نوعی جبران برای زحمات و سال‌های زندگی مشترک است.
دلایل تغییر حضانت: اگر یکی از والدین توانایی نگهداری فرزند را نداشته باشد یا رفتارهایی مانند اعتیاد، آزار و اذیت یا بی‌توجهی به نیازهای کودک وجود داشته باشد، دادگاه ممکن است حضانت را به والد دیگر منتقل کند.
نکات حقوقی طلاق از سمت زوج:
۱-پس از صدور گواهی عدم امکان سازش مرد تا ۳ ماه فرصت دارد که با حضور در دفترخانه طلاق را ثبت نماید.
۲-مرد باید مدرکی دال بر پرداخت تمامی حقوق مالی زن و یا حکم اعسار صادرشده از سوی دادگاه را برای ثبت طلاق در دفترخانه به همراه داشته باشد.
۳-زن نمیتواند هم نحله و هم اجرتالمثل را دریافت کند.
۴-اجرتالمثل بر اساس نظر کارشناس دادگستری و با توجه به تحصیلات، موقعیت اجتماعی و اقتصادی زن، تعداد فرزندان، شاغل یا خانه‌دار بودن وی و … تعیین می‌گردد.
۵-درصورتی‌که مرد پس از ثبت دادخواست اقدام به انتقال اموال خود به اشخاص ثالث نماید، زوجه میتواند به جرم معامله به‌قصد فرار از دین شکایت نماید.
۶-درصورتی‌که مرد شرط تصنیف در عقدنامه را امضا نماید، در صورت ارائه دادخواست طلاق از سوی وی موظف به پرداخت نصف دارایی خود در هنگام طلاق است. اگر زوج فاقد اموال کسب شده در دوره زوجیت باشد و زوجه اموالی از وی تعرفه ننماید شرط تنصیف قابل اجرا نخواهد بود.
۷-حتی درصورتی‌که حکم دادگاه طلاق از سمت زوج، به دلیل عدم حضور زن غیابی باشد، مهریه ساقط نمیشود. در این شرایط مرد یا باید حکم اعسار بگیرد و یا مهریه زوجه را به‌حساب دادگستری واریز نماید.
۸-نشوز زن موجب میشود که شرط تصنیف اموال اجرا نشود.
9-دادگاه در دعوای طلاق مکلف است با صدور قرار ارجاع موضوع به داوری و معرفی داور از طرف زوجین و متعاقب اخذ نظر داوران مبادرت به انشا رای نماید. بنابراین صدور رای بدون تعیین داور از طرف زوجه و بدون اخذ نظر داور زوجه وجاهت قانونی ندارد.
10-زوج می تواند هر وقت که بخواهد با پرداخت حقوق مالی همسرش او را مطلقه نماید و مخالفت و عدم رضایت زوجه موثر در مقام نبوده و مانع اجرای طلاق از سوی زوج نخواهد بود
11–اگر زوجین از پیروان اهل سنت و شافعی مذهب باشند در احوال شخصیه خود کهطلاق نیز جزء آن است تابع مقررات مذهب متبوع خود هستند. بنابراین اگر در اصل وقوع طلاق بین طرفین اختلاف وجود داشته باشد دادگاه جهت احراز اینکه آیا مطابق مقررات مذهب متبوع زوجین بین طرفین طلاق واقع شده است یا خیر، مراتب را از شورای روحانیت اهل سنت استعلام می نماید.
نمونه دادخواست صدور گواهی عدم سازش به دادگاه
نمونه رای در طلاق از سمت زوج
نمونه رای اول : رای کامل
خلاصه رای
اگر زوج با میل و اراده خود زندگی مشترک را ترک ننموده باشد و زوجه با اقداماتی چون تعویض قفل در خانه، زوج را به زندگی مشترک راه ندهد بند هشتم از شروط ضمن عقد نکاح مبنی بر ترک زندگی مشترک توسط زوج و متعاقب آن وکالت زوجه در طلاق محقق نخواهد شد.
نمونه رای دوم :رای کامل
خلاصه رای
ازدواج موقت زوج بدون اذن ورضایت همسر اول و یا بدون اخذ مجوز از دادگاه، تخلف از بند ۱۲شرط ضمن سند نکاحیه محسوب شده و از موجبات تحقق وکالت زوجه در طلاق می شود. بنابراین حتی انحلال نکاح موقت به شیوه قانونی توسط زوج، آثار مترتب بر این تخلف را زایل نمی سازد.
مزایای استفاده از وکیل طلاق خانواده:
استفاده از وکیل در فرایند طلاق میتواند مزایای زیادی به همراه داشته باشد. وکیل با آگاهی از قوانین و حقوق خانوادگی، به طرفین کمک می‌کند تا حقوقشان حفظ شده و مشکلات قانونی پیش نیاید. او همچنین میتواند فرایند پیچیده طلاق را تسهیل کرده و از تأخیر در دادگاه جلوگیری کند. علاوه بر این، وکیل میتواند در تنظیم توافقات مالی، حل مسائل حضانت فرزندان و دفاع از منافع موکل در دادگاه کمک کند. همچنین، مشاوره قبل از طلاق به زوجین کمک می‌کند تا با آگاهی از گزینه‌ها و حقوق خود، تصمیمات بهتری اتخاذ کرده و در صورت امکان از طلاق جلوگیری کنند. در نهایت، وکیل و مشاوره‌های حقوقی به کاهش استرس و فشارهای عاطفی در طول این فرایند کمک می‌کنند.
