مطالبه نحله

مطالبه نحله یکی از مفاهیم حقوقی مرتبط با روابط زناشویی در نظام حقوقی ایران است که در موارد خاص، می‌تواند حق مالی زن محسوب شود. با توجه به اهمیت این موضوع در دعاوی خانوادگی و تحولات قانونی اخیر، در این مقاله به بررسی جامع این مفهوم، شرایط تحقق آن و نکات عملیاتی آن می‌پردازیم.

—

تعریف نحله و جایگاه قانونی آن

نحله به معنای هدیه یا بخششی است که شوهر به همسر خود اعطا می‌کند. در عرف حقوقی ایران، نحله معمولاً در زمانی مطرح می‌شود که زن برای طلاق درخواست داده و شرایطی نظیر عدم تمکن مالی یا تلاش برای ایجاد عدالت میان طرفین وجود داشته باشد. این موضوع به‌ویژه در مواردی که زن حق دریافت اجرت‌المثل ندارد، از اهمیت بیشتری برخوردار است.

در قانون ایران، نحله مستقیماً در مواد قانونی تصریح نشده است؛ اما در ماده ۳۳۶ قانون مدنی و مقررات مرتبط با اجرت‌المثل، می‌توان به مبانی آن اشاره کرد. همچنین ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی امکان توافق طرفین بر شرایط نحله را نیز فراهم کرده است.

—

نحوه محاسبه نحله زن

محاسبه نحله یکی از مسائل پیچیده در دعاوی خانوادگی است، زیرا نحله برخلاف اجرت‌المثل، به صورت دقیق و ریاضی محاسبه نمی‌شود و بیشتر به نظر و صلاحدید قاضی بستگی دارد. با این حال، معیارهایی وجود دارد که قاضی در تعیین میزان نحله از آن‌ها استفاده می‌کند:

معیارهای اصلی در محاسبه نحله

1. طول مدت زندگی مشترک: هرچه زندگی مشترک طولانی‌تر باشد، احتمال تعلق نحله بیشتر است و میزان آن نیز افزایش می‌یابد.

2. وضعیت مالی مرد: قاضی توان مالی شوهر را بررسی کرده و با توجه به درآمد، اموال، و هزینه‌های او، نحله را تعیین می‌کند.

3. فعالیت‌های زن در زندگی مشترک: فعالیت‌های زوجه در طول زندگی مشترک مانند خانه‌داری، تربیت فرزندان، و همکاری در امور اقتصادی شوهر در نظر گرفته می‌شود.

4. درخواست طلاق از سوی مرد: نحله عمدتاً در مواردی مطرح می‌شود که طلاق به درخواست شوهر باشد و زن در این تصمیم نقشی نداشته باشد.

5. شرایط عرفی و اجتماعی: عرف منطقه‌ای و وضعیت اجتماعی زوجین نیز در تعیین مبلغ نحله تأثیرگذار است.

—

مثال محاسبه نحله در رویه عملی

اگر زوجین ۱۰ سال زندگی مشترک داشته باشند و زن طی این مدت نقش فعالی در زندگی زناشویی داشته باشد، قاضی ممکن است با بررسی توان مالی شوهر (مثلاً درآمد ماهانه ۲۰ میلیون تومان)، مبلغی را به عنوان نحله تعیین کند. برای مثال، نحله ممکن است معادل چندین برابر درآمد ماهانه مرد یا مبلغی مقطوع (مثلاً ۵۰ میلیون تومان) باشد.

—

شرایط دریافت نحله

برای مطالبه نحله، شرایط زیر باید فراهم باشد:

1. درخواست طلاق از سوی شوهر: اگر درخواست طلاق از سوی زن باشد، معمولاً نحله به وی تعلق نمی‌گیرد.

2. عدم امکان تعیین اجرت‌المثل: زمانی که زن شرایط دریافت اجرت‌المثل را ندارد، دادگاه می‌تواند نحله را تعیین کند.

3. وضعیت مالی زوج: قاضی با توجه به توان مالی شوهر میزان نحله را تعیین می‌کند.

4. مدت زندگی مشترک: طول مدت زندگی مشترک نیز یکی از عوامل مهم در تعیین میزان نحله است.

مراحل قانونی مطالبه نحله

1. تقدیم دادخواست: زن باید دادخواستی به دادگاه خانواده تقدیم کند و درخواست نحله را مطرح نماید.

2. تعیین وضعیت مالی زوج: دادگاه وضعیت مالی مرد را بررسی می‌کند و با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی، مبلغ نحله را تعیین می‌کند.

3. صدور حکم: دادگاه پس از بررسی دلایل و مدارک، رأی نهایی را صادر می‌کند.

 

 

همچنین میتوانید بخوانید نمونه ارا:

⇐ عنوان: مطالبه نحله با وجود توافق زوجین بر پرداخت اجرت المثل

در صورت توافق زوجین مبنی بر پرداخت اجرت المثل توسط زوج؛ مطالبه نحله از جانب زوجه فاقد وجاهت است.. ادامه مطلب..

 

 

مبنای قانونی و آرای وحدت رویه

یکی از مباحث مهم در موضوع نحله، تفسیر قضایی از قوانین مربوطه است. اگرچه در قانون مدنی ایران تصریح مستقیمی به نحله وجود ندارد، اما آرای وحدت رویه دیوان عالی کشور و بخشنامه‌های قوه قضائیه، این موضوع را به‌وضوح تشریح کرده‌اند. برای مثال:

در رأی وحدت رویه شماره ۷۰۹ دیوان عالی کشور، نحله به عنوان یکی از حقوق زن در صورت تقاضای طلاق از سوی شوهر پذیرفته شده است.

بخشنامه‌های اخیر قوه قضائیه نیز قضات را به تعیین نحله در موارد خاص ترغیب کرده‌اند.

—

نکات کلیدی در تعیین نحله

معیارهای قاضی: قاضی بر اساس عرف، وضعیت مالی زوجین و شرایط زندگی مشترک، مبلغ نحله را تعیین می‌کند.

مدارک لازم: زن باید مدارکی ارائه دهد که نشان‌دهنده فعالیت‌های وی در زندگی مشترک و درخواست شوهر برای این فعالیت‌ها باشد.

زمان‌بندی دادرسی: پرونده‌های مرتبط با نحله معمولاً زمان‌بر هستند و نیاز به صبر و پیگیری مداوم دارند.

—

چالش‌ها و انتقادات مربوط به نحله

1. ابهام قانونی: نبود تعریف دقیق و صریح از نحله در قانون مدنی باعث سردرگمی قضات و وکلا شده است.

2. اختیاری بودن: تصمیم‌گیری درباره نحله کاملاً به نظر قاضی وابسته است و این موضوع ممکن است به نابرابری در آرای صادره منجر شود.

3. میزان نحله: تعیین میزان نحله اغلب با اختلاف‌نظر همراه است و معیارهای مشخصی برای آن وجود ندارد.

—

تغییرات قانونی جدید درباره مطالبه نحله

طبق آخرین تغییرات قانون حمایت از خانواده (مصوب ۱۳۹۱) و اصلاحات صورت‌گرفته در سال‌های اخیر، قوه قضائیه تأکید بیشتری بر حقوق مالی زن، از جمله نحله، داشته است. همچنین بخشنامه‌های جدید قوه قضائیه، قضات را به استفاده از نحله به عنوان ابزاری برای کاهش آسیب‌های مالی زنان در هنگام طلاق تشویق کرده است.

اجرت‌المثل چیست؟

اجرت‌المثل یک مفهوم حقوقی است که به معنای پرداخت دستمزدی است که در قبال انجام کاری، بدون توافق قبلی، و بر اساس عرف و ارزش آن کار محاسبه می‌شود. این اصطلاح در حقوق مدنی ایران، به‌ویژه در روابط مالی و خانوادگی، بسیار کاربرد دارد.

در حقوق خانواده، اجرت‌المثل به مبلغی گفته می‌شود که مرد در قبال کارهایی که زن در منزل انجام داده است (مانند خانه‌داری، تربیت فرزندان، پخت‌وپز و غیره) به او پرداخت می‌کند، به شرط آن‌که این کارها به درخواست شوهر و بدون قصد تبرع (یعنی بدون نیت رایگان بودن) انجام شده باشد.

نحله و تفاوت آن با اجرت‌المثل

یکی از مهم‌ترین موضوعات در دعاوی خانوادگی، تفکیک نحله از اجرت‌المثل است.
اجرت‌المثل، مبلغی است که به دلیل انجام امور منزل توسط زن و بر اساس ارزش عرفی کار وی تعیین می‌شود. این حق بر اساس ماده ۳۳۶ قانون مدنی زمانی تعلق می‌گیرد که انجام این امور به درخواست شوهر و بدون قصد تبرع باشد.

نحله اما برخلاف اجرت‌المثل، نوعی هدیه است و جنبه الزامی ندارد. دادگاه معمولاً نحله را در شرایطی که امکان تعیین اجرت‌المثل وجود ندارد، یا زن به دلایل قانونی مستحق آن شناخته نمی‌شود، تعیین می‌کند. نحله بیشتر جنبه حمایتی دارد و از اختیارات قاضی محسوب می‌شود.

—

مبنای قانونی اجرت‌المثل زن

اجرت‌المثل زن در ماده ۳۳۶ قانون مدنی ایران تصریح شده است. این ماده بیان می‌کند:

> “هرگاه کسی بر حسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفاً برای آن عمل اجرتی باشد، عامل مستحق اجرت عمل خود خواهد بود، مگر این که معلوم شود قصد تبرع داشته است.”

در دعاوی خانوادگی، این قانون به کارهای زن در زندگی مشترک تعمیم داده شده است. همچنین، قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ در مواد مرتبط، اجرت‌المثل زن را به‌عنوان یکی از حقوق مالی او در هنگام طلاق به رسمیت شناخته است.

—

شرایط دریافت اجرت‌المثل زن

1. درخواست شوهر برای انجام کارها: زن باید ثابت کند که کارهای خود در منزل را به درخواست شوهر انجام داده است.

2. عدم قصد تبرع: زن باید نشان دهد که قصد رایگان بودن خدمات خود را نداشته است. در صورت اثبات قصد تبرع، اجرت‌المثل تعلق نمی‌گیرد.

3. ارزش عرفی کارها: مبلغ اجرت‌المثل بر اساس ارزش عرفی خدمات زن محاسبه می‌شود.

4. طلاق یا مطالبه حقوق مالی: معمولاً اجرت‌المثل در زمان طلاق یا هنگام مطالبه حقوق مالی از شوهر مطرح می‌شود.

—

شما میتوانید نمونه ارا در این باره رو بیشتر بخوانید:

⇐عنوان: مطالبه هم‌زمان نحله و اجرت‌المثل

امکان استحقاق هم زمان زوجه برای نحله و اجرت المثل وجود ندارد و با صدور حکم در خصوص یکی، دیگری منتفی می شود… ادامه مطلب..

نحوه محاسبه اجرت‌المثل زن

محاسبه اجرت‌المثل زن توسط دادگاه و بر اساس شرایط زیر انجام می‌شود:

1. طول مدت زندگی مشترک: هرچه این مدت طولانی‌تر باشد، مبلغ اجرت‌المثل بیشتر است.

2. نوع و حجم کارها: کارهای انجام‌شده توسط زن، مانند آشپزی، نظافت، نگهداری از فرزندان، و همکاری در امور اقتصادی در نظر گرفته می‌شود.

3. وضعیت مالی و درآمد شوهر: توانایی مالی شوهر در پرداخت اجرت‌المثل مؤثر است.

4. کارشناسی رسمی دادگستری: معمولاً کارشناس رسمی دادگستری برای تعیین مبلغ اجرت‌المثل نظر می‌دهد و ارزش ریالی کارهای زن را محاسبه می‌کند.

 شرایط تعلق:

اجرت‌المثل زمانی پرداخت می‌شود که زن مستحق آن باشد و درخواست طلاق از سوی شوهر باشد.

نحله معمولاً در مواردی که اجرت‌المثل تعلق نگیرد یا به عنوان مکمل حقوق زن تعیین می‌شود.

الزام قانونی:

اجرت‌المثل یک حق قانونی است و زن می‌تواند آن را مطالبه کند.

نحله اختیاری است و قاضی بر اساس شرایط تعیین می‌کند.

—

مراحل مطالبه اجرت‌المثل زن

1. ارائه دادخواست به دادگاه خانواده: زن باید دادخواستی به دادگاه ارائه کند و اجرت‌المثل را مطالبه کند.

2. ارائه مدارک و شواهد: زن باید مدارکی مانند شهادت شهود یا سوابق زندگی مشترک را برای اثبات انجام کارها ارائه دهد.

3. ارزیابی کارشناسی: دادگاه از کارشناس رسمی دادگستری برای تعیین مبلغ اجرت‌المثل کمک می‌گیرد.

4. صدور رأی دادگاه: پس از بررسی مدارک و نظر کارشناس، دادگاه مبلغ نهایی اجرت‌المثل را تعیین می‌کند.

نحله فکری چیست؟

نحله فکری یک مفهوم عرفانی و فلسفی است و به معنای مسیر یا روش فکری است که فرد یا گروهی در زندگی انتخاب می‌کنند. این اصطلاح در متون دینی، فلسفی، و عرفانی کاربرد دارد و بیانگر نوعی هدایت فکری یا گرایش به یک مکتب خاص است.

—

تفاوت نحله فکری با نحله حقوقی

نحله فکری به معنای گرایش فکری و معنوی است و در بستر اندیشه و فرهنگ بررسی می‌شود.

نحله حقوقی مربوط به حقوق مالی زن در زندگی مشترک است که در قوانین خانواده ایران تعریف شده است.

—

نقش گروه حقوقی سلمان احدی در دعاوی مطالبه نحله

گروه حقوقی سلمان احدی به‌عنوان یکی از مراکز تخصصی حقوق خانواده، در دعاوی مرتبط با نحله نقش مهمی ایفا کرده است. این گروه با بهره‌گیری از وکلای مجرب و آگاهی به آخرین قوانین و رویه‌های قضایی، توانسته است بسیاری از پرونده‌های مرتبط را با موفقیت به سرانجام برساند. برخی از خدمات ارائه‌شده توسط این گروه شامل:

1. مشاوره حقوقی تخصصی درباره نحله و اجرت‌المثل.

2. تنظیم دادخواست و لوایح دفاعی مرتبط با مطالبه نحله.

3. پیگیری دعاوی در مراجع قضایی.

جهت ارتباط میتوانید با شماره 09120466204 تماس حاصل فرمایید.