مطالبه نفقه

مطالبه نفقه یکی از مهم‌ترین مسائل حقوقی مرتبط با خانواده در ایران است که همواره مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. نفقه به معنای هزینه‌های لازم برای زندگی است که بر اساس قانون، مرد موظف به پرداخت آن به همسر و فرزندان خود است. در این مطلب، ضمن ارائه توضیحاتی جامع درباره نفقه، شرایط مطالبه آن، قوانین جدید و نکات عملی را بررسی خواهیم کرد.

—

نفقه چیست؟

بر اساس ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی، نفقه شامل تمام نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن است. این نیازها شامل:

1. خوراک و پوشاک: تهیه مواد غذایی و لباس‌های متناسب با شأن و وضعیت زن.

2. مسکن: فراهم کردن مکانی امن و متناسب برای سکونت زن.

3. هزینه‌های درمانی: پرداخت هزینه‌های درمانی ضروری و مراقبت‌های بهداشتی.

4. خدمات و ملزومات زندگی: شامل هزینه‌های مربوط به استفاده از وسایل زندگی، انرژی و حتی هزینه‌های تفریحی در حد عرف.

—

شرایط استحقاق نفقه

برای اینکه زن بتواند نفقه خود را مطالبه کند، باید شرایط زیر فراهم باشد:

1. تمکین از شوهر: زن باید وظایف خود را در قبال شوهر انجام دهد، از جمله تمکین خاص (روابط زناشویی) و تمکین عام (اطاعت از مرد در حدود شرعی).

2. عدم وجود مانع شرعی یا قانونی: اگر زن به دلیل عذر موجهی (مانند خشونت خانگی یا بیماری شوهر) نتواند وظایف خود را انجام دهد، همچنان حق دریافت نفقه را دارد.

—

مطالبه نفقه چگونه انجام می‌شود؟

مطالبه نفقه به دو شکل نفقه گذشته و نفقه آینده انجام می‌شود.

۱. نفقه گذشته

زن می‌تواند برای نفقه‌ای که شوهر در گذشته پرداخت نکرده است، از طریق مراجع قضایی اقدام کند. این مطالبه شامل ارائه مدارکی است که نشان دهد زن استحقاق نفقه را داشته و شوهر از پرداخت آن خودداری کرده است.

۲. نفقه آینده

نفقه آینده باید به‌صورت مرتب پرداخت شود. در صورتی که شوهر از پرداخت آن امتناع کند، زن می‌تواند از دادگاه درخواست الزام شوهر به پرداخت نفقه را نماید.

—

مراحل قانونی مطالبه نفقه

1. تهیه دادخواست: زن باید دادخواستی تحت عنوان “مطالبه نفقه” تنظیم و به دادگاه خانواده ارائه کند.

2. ارائه مدارک: ارائه اسناد و مدارک لازم، شامل سند ازدواج، مدارک هویتی، و شواهدی مبنی بر عدم پرداخت نفقه توسط شوهر.

3. رسیدگی دادگاه: دادگاه با استناد به اسناد و شواهد ارائه‌شده، میزان نفقه را تعیین می‌کند.

4. اجرای حکم: در صورتی که شوهر از اجرای حکم امتناع کند، زن می‌تواند از طریق اجراییه دادگاه، اموال شوهر را توقیف کند.

—

قوانین جدید درباره نفقه

بر اساس تغییرات اخیر در قانون مدنی و آیین دادرسی، نکات زیر در مورد نفقه قابل‌توجه است:

1. افزایش حمایت از زنان: در مواردی که شوهر از پرداخت نفقه امتناع می‌کند و زن در وضعیت دشواری قرار دارد، مراجع قضایی می‌توانند اقدامات فوری انجام دهند، مانند توقیف حساب‌های بانکی شوهر.

2. قانون جدید درباره نفقه فرزندان: بر اساس ماده 1199 قانون مدنی، پدر مکلف به پرداخت نفقه فرزندان است، و در صورت فوت یا عدم توانایی مالی پدر، این وظیفه بر عهده جد پدری یا مادر خواهد بود.

3. جرم‌انگاری عدم پرداخت نفقه: بر اساس ماده 53 قانون حمایت از خانواده، عدم پرداخت نفقه جرم است و شوهر می‌تواند تا 6 ماه حبس شود.

—

نکات مهم در مطالبه نفقه

1. حق نفقه، غیرقابل اسقاط است:

حتی اگر زن و شوهر توافق کنند که نفقه پرداخت نشود، این توافق از نظر قانونی معتبر نیست.

2. زن شاغل هم مستحق نفقه است:

اشتغال زن هیچ تأثیری در استحقاق او برای دریافت نفقه ندارد.

3. نفقه در دوران عقد:

حتی در دوران عقد نیز زن مستحق دریافت نفقه است، به شرط آنکه تمکین کرده باشد یا دلیلی موجه برای عدم تمکین داشته باشد.

—

رابطه تمکین و نفقه

تمکین به معنای انجام وظایف شرعی و قانونی زوجه در برابر زوج است. بر اساس ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی، اگر زن بدون عذر موجه از تمکین خودداری کند، حق دریافت نفقه را نخواهد داشت. تمکین به دو نوع تقسیم می‌شود:

1. تمکین خاص: مربوط به برقراری روابط زناشویی.

2. تمکین عام: اطاعت از شوهر در مواردی که با حقوق و کرامت زن مغایرت ندارد، مانند اقامت در منزل تعیین‌شده توسط شوهر.

—

نفقه در دوران عقد

در دوران عقد، زن همچنان مستحق دریافت نفقه است، به شرط آنکه:

1. تمکین خاص و عام داشته باشد.

2. عدم تمکین زن به دلیل عدم تهیه منزل مناسب از سوی مرد یا دلایل موجه دیگر باشد.

—

میزان نفقه زن

میزان نفقه توسط دادگاه و با جلب نظر کارشناس تعیین می‌شود. عواملی که در تعیین میزان نفقه مؤثرند:

وضعیت مالی و اجتماعی شوهر.

شأن و نیازهای متعارف زن.

هزینه‌های زندگی.

 

 

شما میتوانید نمونه رای در این باره رو بخوانید:

عنوان:میزان نفقه زوجه

برای تعیین میزان نفقه زوجه، وضعییت زوجه ملاک قرار می گیرد و وضعییت مالی زوج ملاک نیست.

مستندات: ماده 1107 قانون مدنی- ادامه مطلب…..

—

 

نفقه بعد از طلاق

نفقه بعد از طلاق معمولاً تعلق نمی‌گیرد، مگر در موارد زیر:

1. طلاق رجعی: زن در دوران عده مستحق نفقه است، مگر اینکه ناشزه باشد.

2. زن باردار: زن تا زمان وضع حمل مستحق دریافت نفقه خواهد بود.

3. طلاق توافقی: اگر طرفین توافق کرده باشند که نفقه‌ای پرداخت شود.

 

 

شما میتوانید نمونه رای در این باره رو بخوانید:

عنوان: تاثیر نشوز زوجه بر نفقه و شرط تنصیف

 درصورتی که نشوز زوجه برای دادگاه ثابت باشد، حق وی نسبت به دریافت نفقه ایام عده و اعمال شرط تنصیف دارایی، ساقط خواهد شد؛ بنابراین نظر به محکومیت قطعی زوجه به تمکین در حق زوج و صدور گواهی نشوز، زوجه حقی در تنصیف اموال حاصله از زندگی مشترک و نفقه ندارد.

مستندات: ادامه مطلب….

—

دفاع مرد در برابر پرداخت نفقه

مرد می‌تواند در موارد زیر از خود دفاع کند:

1. عدم تمکین زوجه: اگر زن بدون دلیل موجه تمکین نکند.

2. وجود شرط سقوط نفقه: اگر در شروط ضمن عقد یا توافقات بعدی، زن از حق نفقه صرف‌نظر کرده باشد.

3. عدم استطاعت مالی: در مواردی که مرد توانایی مالی نداشته باشد (باید به دادگاه اثبات شود).

—

دعوای الزام به پرداخت نفقه

زن می‌تواند برای الزام به پرداخت نفقه به دادگاه خانواده مراجعه کند. در این دعوی، زن باید:

1. اثبات کند که مستحق دریافت نفقه است.

2. مدارکی مبنی بر عدم پرداخت نفقه از سوی مرد ارائه دهد.

—

موارد شکایت کیفری ترک انفاق

بر اساس ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده، عدم پرداخت نفقه جرم محسوب می‌شود. زن می‌تواند از شوهر شکایت کیفری کند.
مرجع صالح: دادسرای عمومی محل زندگی زن.

—

عدم تمکین و تعلق نفقه

زن در صورت عدم تمکین بدون عذر موجه، مستحق نفقه نخواهد بود.
موارد موجه عدم تمکین:

1. ترس از آسیب جسمی یا روانی.

2. عدم تهیه منزل مناسب توسط مرد.

3. بیماری شوهر.

—

نمونه دادخواست‌های مطالبه نفقه

۱. نمونه دادخواست مطالبه نفقه جاریه

ریاست محترم دادگاه خانواده
با سلام
احتراماً به استحضار می‌رساند اینجانب (نام زن)، به موجب سند رسمی ازدواج شماره …، همسر دائمی خوانده (نام شوهر) می‌باشم.
با توجه به اینکه نامبرده از تاریخ … تاکنون از پرداخت نفقه خودداری نموده است، مستدعی است ضمن تعیین میزان نفقه جاریه با جلب نظر کارشناس، حکم به پرداخت آن صادر فرمایید.

امضاء
(نام و نام خانوادگی)

—

۲. نمونه دادخواست مطالبه نفقه معوقه و جاریه

ریاست محترم دادگاه خانواده
با سلام
احتراماً به استحضار می‌رساند اینجانب (نام زن)، به موجب سند ازدواج شماره …، همسر خوانده (نام شوهر) می‌باشم.
نظر به اینکه خوانده از تاریخ … تاکنون از پرداخت نفقه امتناع ورزیده است، خواهشمند است با تعیین میزان نفقه معوقه و جاریه، حکم به پرداخت آن صادر فرمایید.

امضاء
(نام و نام خانوادگی)

—

۳. نمونه دادخواست مطالبه نفقه با جلب نظر کارشناس

ریاست محترم دادگاه خانواده
با سلام
احتراماً به استحضار می‌رساند اینجانب (نام زن)، به موجب سند ازدواج شماره …، همسر خوانده (نام شوهر) می‌باشم.
نظر به اینکه خوانده از تاریخ … تاکنون از پرداخت نفقه خودداری کرده است، خواهشمند است با ارجاع امر به کارشناس رسمی دادگستری، میزان نفقه را تعیین و حکم به پرداخت آن صادر فرمایید.

امضاء
(نام و نام خانوادگی)

—

۴. نمونه دادخواست مطالبه نفقه زوجه و فرزند

ریاست محترم دادگاه خانواده
با سلام
احتراماً به استحضار می‌رساند اینجانب (نام زن)، به موجب سند ازدواج شماره …، همسر خوانده (نام شوهر) و مادر فرزند ایشان (نام فرزند) می‌باشم.
نظر به اینکه خوانده از تاریخ … تاکنون از پرداخت نفقه اینجانب و فرزند مشترک امتناع نموده است، خواهشمند است ضمن تعیین میزان نفقه با جلب نظر کارشناس، حکم به پرداخت آن صادر فرمایید.

امضاء
(نام و نام خانوادگی)

—

نتیجه‌گیری

در دعاوی نفقه، تمکین زن و توانایی مرد از عوامل کلیدی هستند. شکایت حقوقی یا کیفری ترک انفاق و ارائه دادخواست‌های دقیق می‌تواند حق زوجه را تأمین کند. همکاری با وکلای مجرب و متخصص، مانند تیم حقوقی سلمان احدی، می‌تواند نقش مؤثری در موفقیت این دعاوی داشته باشد.

مشاوره با وکیل متخصص نفقه

اگر در زمینه مطالبه نفقه نیاز به کمک دارید، همکاری با یک وکیل متخصص می‌تواند بسیار مفید باشد. تیم حقوقی سلمان احدی با سال‌ها تجربه در دعاوی خانواده، آماده ارائه خدمات زیر است:

مشاوره حقوقی تخصصی درباره نفقه.

تنظیم دادخواست‌های مرتبط با نفقه.

دفاع از حقوق زنان در دعاوی نفقه گذشته و آینده.

پیگیری پرونده‌های مرتبط با عدم پرداخت نفقه.

جهت ارتباط میتوانید با شماره 09120466204 تماس حاصل فرمایید.