مطالبه وجه سفته

اصول، مراحل و نکات حقوقی

مطالبه وجه سفته فرآیندی حقوقی است که در آن دارنده سفته، برای دریافت مبلغ مندرج در آن، از روش‌های قانونی استفاده می‌کند. این روش‌ها شامل واخواست سفته (اعتراض رسمی به عدم پرداخت)، اقامه دعوی در دادگاه، و توقیف اموال بدهکار است. سفته به‌عنوان یک سند تجاری معتبر، امکان بهره‌مندی از آیین دادرسی سریع‌تر و ضمانت‌هایی نظیر مسئولیت ظهرنویسان را فراهم می‌کند. رعایت مهلت‌های قانونی مانند واخواست 10 روزه و ارائه مستندات نظیر اصل سفته و گواهی عدم پرداخت، در این فرآیند ضروری است.
—

1. تعریف سفته و شرایط صدور آن

سفته یک سند تجاری است که صادرکننده طی آن تعهد می‌دهد مبلغی را در موعد مقرر یا عندالمطالبه به دارنده (طلبکار) یا شخص ثالث بپردازد.

شرایط قانونی سفته:

ذکر مبلغ:

مبلغ سفته باید به‌صورت دقیق و بدون ابهام نوشته شود.

ذکر نام گیرنده:

نوشتن نام شخصی که وجه سفته به او پرداخت خواهد شد (گیرنده) الزامی است. اگر سفته در وجه “حامل” صادر شود، مالک آن شخصی است که سفته را در اختیار دارد.

تاریخ پرداخت:

تاریخ پرداخت وجه باید به‌صورت دقیق ذکر شود، مگر اینکه سفته “عندالمطالبه” باشد.

امضای صادرکننده:

سفته بدون امضای صادرکننده فاقد اعتبار است.

 

—

2. ماهیت حقوقی سفته

سفته به عنوان یک سند تجاری، تابع قوانین تجارت و مدنی ایران است. دارنده سفته می‌تواند از مزایای آیین دادرسی اسناد تجاری بهره‌مند شود، از جمله:

امکان صدور قرار تأمین خواسته بدون نیاز به سپردن خسارت احتمالی.

امکان مطالبه از ظهرنویسان (ضامنان) سفته.

 

—

3. نحوه مطالبه وجه سفته

برای مطالبه وجه سفته، دارنده می‌تواند از روش‌های مختلف حقوقی و قانونی استفاده کند:

الف) مطالبه از طریق ارائه به بانک

دارنده می‌تواند سفته را در موعد مقرر به بانک یا محل پرداخت تعیین‌شده ارائه دهد. اگر سفته در موعد پرداخت نقد نشود، بانک گواهی عدم پرداخت صادر می‌کند.

ب) اقدام از طریق دادگاه

مطالبه وجه سفته از طریق دادگاه در دو حالت زیر امکان‌پذیر است:

1. اقامه دعوی بر اساس گواهی عدم پرداخت:

در این حالت، دارنده ابتدا باید سفته را واخواست کند. واخواست یک اعلام رسمی است که به صادرکننده یا ضامنان اطلاع می‌دهد سفته پرداخت نشده است.

2. اقامه دعوی مستقیم:

حتی بدون واخواست، می‌توان علیه صادرکننده اقامه دعوی کرد؛ اما این امر ممکن است برخی مزایا (مانند مطالبه خسارات تأخیر تأدیه) را محدود کند.

 

—

4. مراحل قانونی مطالبه وجه سفته

الف) واخواست سفته

واخواست، یک اظهارنامه رسمی است که توسط دفاتر خدمات قضایی یا بانک صادر می‌شود.

واخواست باید در مهلت قانونی (معمولاً ظرف 10 روز از تاریخ سررسید سفته) انجام شود.

ب) اقامه دعوی در دادگاه

پس از واخواست، دارنده می‌تواند علیه صادرکننده یا ظهرنویسان سفته اقامه دعوی کند. مراحل به شرح زیر است:

1. تنظیم دادخواست:

دارنده باید دادخواستی به همراه اصل سفته و گواهی عدم پرداخت تنظیم کند.

2. صدور قرار تأمین خواسته:

دادگاه به دلیل وجود سند تجاری، معمولاً قرار تأمین خواسته صادر می‌کند تا اموال بدهکار توقیف شوند.

3. جلسات رسیدگی:

طرفین در جلسات دادرسی حاضر شده و مستندات خود را ارائه می‌دهند.

4. صدور حکم:

دادگاه پس از بررسی مدارک، حکم پرداخت وجه سفته به همراه خسارات قانونی را صادر می‌کند.

 

ج) اجرای حکم

پس از صدور رأی قطعی، دارنده می‌تواند درخواست اجرای حکم را از واحد اجرای احکام ارائه دهد و اموال بدهکار را توقیف کند.

—

5. دفاع در مقابل مطالبه وجه سفته

دفاع در مقابل مطالبه سفته می‌تواند به صورت حقوقی و مبتنی بر شواهد انجام شود. دفاعیات معمول شامل موارد زیر است:

الف) ادعای پرداخت وجه سفته

بدهکار می‌تواند ادعا کند که وجه سفته پیش‌تر پرداخت شده است. در این صورت، ارائه مدارک پرداخت نظیر رسید بانکی ضروری است.

ب) اثبات عدم استحقاق دارنده

در صورتی که دارنده سفته به‌طور قانونی مالک آن نباشد (مثلاً سفته به سرقت رفته یا به زور اخذ شده باشد)، صادرکننده می‌تواند این موضوع را اثبات کند.

ج) ادعای جعل

ادعای جعلی بودن امضا، مبلغ یا تاریخ سفته یکی از مهم‌ترین دفاعیات است. برای اثبات آن، می‌توان از کارشناس رسمی دادگستری کمک گرفت.

د) ایراد به واخواست یا مهلت‌های قانونی

اگر دارنده در مهلت قانونی واخواست نکرده باشد یا اقامه دعوی علیه ظهرنویسان پس از مهلت قانونی یک‌ساله صورت گرفته باشد، دفاعیه معتبر خواهد بود.

ه) عدم ذکر تاریخ یا شرایط خاص

چنانچه تاریخ سررسید سفته ذکر نشده باشد یا شرایط پرداخت در سند مبهم باشد، ممکن است دعوی رد شود.

—

6. مطالبه خسارات تأخیر تأدیه

طبق ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی، دارنده می‌تواند خسارات تأخیر تأدیه وجه سفته را مطالبه کند، به شرطی که:

شرایط مطالبه خسارت:

1. مبلغ سفته به ریال باشد.

2. تاریخ مطالبه مشخص باشد.

3. تأخیر پرداخت ناشی از تقصیر صادرکننده باشد.

—

7. مسئولیت ظهرنویسان سفته

ظهرنویسان (ضامنان) سفته نیز مسئول پرداخت وجه هستند. دارنده می‌تواند علیه تمامی ظهرنویسان و صادرکننده به طور هم‌زمان اقامه دعوی کند. هر ظهرنویس نسبت به ظهرنویسان بعدی و صادرکننده مسئولیت تضامنی دارد.

امضای پشت سفته به چه معناست؟

امضای پشت سفته به معنای ضمانت پرداخت آن است. وقتی کسی پشت سفته را امضا می‌کند، به این معناست که متعهد می‌شود در صورت عدم پرداخت مبلغ سفته توسط صادرکننده (متعهد اصلی)، خودش آن مبلغ را پرداخت کند. به فردی که پشت سفته را امضا می‌کند، ضامن یا ظهرنویس گفته می‌شود.

این امضا معمولاً در شرایطی انجام می‌شود که طلبکار (گیرنده سفته) برای اطمینان از وصول طلب خود، ضمانت بیشتری می‌خواهد. در صورت امضای ضامن، طلبکار می‌تواند برای وصول مبلغ سفته، به صادرکننده اصلی یا ضامن مراجعه کند.

همچنین میتواند بخوانید:

نحوه پشت نویسی سفته (برای ضمانت و کار)

—

8. مهلت‌های قانونی مرتبط با مطالبه وجه سفته

الف) مهلت واخواست

برای برخورداری از حق مراجعه به ظهرنویسان، دارنده باید ظرف 10 روز از تاریخ سررسید سفته اقدام به واخواست کند.

ب) مهلت اقامه دعوی

علیه صادرکننده: مدت زمان عمومی مطالبه حقوقی (10 سال).

علیه ظهرنویسان: یک سال از تاریخ واخواست.

—

9. نکات عملی در استفاده از سفته

حفظ اصل سفته:

دارنده باید اصل سفته را به عنوان مدرک در نزد خود نگه دارد.

دقت در تنظیم سفته:

اطلاعات سفته باید بدون خط‌خوردگی و اشتباه نوشته شود.

استفاده از مشاوره حقوقی:

در صورت اختلاف یا پیچیدگی حقوقی، بهتر است با یک وکیل متخصص مشورت شود.

—

دادگاه صالح برای مطالبه وجه سفته

دادگاه صالح برای رسیدگی به دعاوی مربوط به سفته به موارد زیر بستگی دارد:

1. محل اقامت خوانده:

اصولاً دادگاهی که در حوزه محل اقامت خوانده (صادرکننده یا ضامنان) قرار دارد، صالح است.

2. محل صدور یا پرداخت سفته:

در صورت ذکر در متن سفته، دادگاه محل صدور یا پرداخت نیز می‌تواند صالح باشد.

3. مبلغ سفته:

اگر مبلغ سفته کمتر از 20 میلیون تومان باشد، (دادگاه صالح) صالح به رسیدگی است. اگر مبلغ بیش از 20 میلیون تومان باشد، پرونده در دادگاه حقوقی مطرح می‌شود.

⇑ در قسمت مبلغ سفته که دادگاه صالح در پرانتز قید شده است به این دلیل میباشد که، دیگر شورای حل اختلاف فقط مسئول صلح و سازش میباشد و تمامی اختیار های سابق به دادگاه صالح سپرده شده است.⇑

—

مطالبه وجه سفته واخواست شده

واخواست سفته برای برخورداری از حقوق قانونی، به‌ویژه در مطالبه از ظهرنویسان، الزامی است.

مراحل رسیدگی به مطالبه وجه واخواست شده:

1. تهیه گواهی واخواست از بانک یا دفاتر قضایی.

2. اقامه دعوی در دادگاه صالح با استناد به اصل سفته و گواهی واخواست.

3. صدور حکم علیه صادرکننده و ظهرنویسان.

—

سریع‌ترین راه وصول سفته

مراحل وصول سریع:

1. واخواست فوری: تهیه گواهی عدم پرداخت از بانک.

2. درخواست تأمین خواسته: دادگاه می‌تواند برای جلوگیری از انتقال اموال بدهکار، دستور توقیف اموال را صادر کند.

3. اقامه دعوی حقوقی: با ارائه اصل سفته، گواهی واخواست، و مدارک شناسایی، دعوی مطرح شود.

4. اجرای حکم: با صدور رأی قطعی، اموال بدهکار توقیف می‌شود.

 

 نمونه دادخواست‌های مرتبط با مطالبه وجه سفته

الف) نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته و اعسار از هزینه دادرسی

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]
با سلام
احتراماً به استحضار می‌رساند:
اینجانب [نام خواهان] به‌موجب یک فقره سفته به شماره [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ به ریال]، صادره به تاریخ [تاریخ سررسید] از خوانده محترم [نام خوانده] طلبکار می‌باشم. با وجود پیگیری‌های متعدد، نامبرده از پرداخت وجه سفته خودداری نموده است.
نظر به اینکه توانایی پرداخت هزینه دادرسی را ندارم، تقاضای صدور حکم به شرح زیر دارم:

خواسته‌ها:
1. مطالبه مبلغ [مبلغ سفته] به همراه خسارت تأخیر تأدیه.
2. پذیرش اعسار از پرداخت هزینه دادرسی.

دلایل و مستندات:
1. تصویر سفته.
2. گواهی عدم پرداخت.
3. استشهادیه اعسار (در صورت نیاز).

با تشکر
[نام و امضا]

—

ب) نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته و خسارت تأخیر تأدیه

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]
با سلام
احتراماً به استحضار می‌رساند:
اینجانب [نام خواهان] به‌موجب سفته شماره [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ سفته] صادره به تاریخ [تاریخ سررسید]، طلبکار از خوانده محترم [نام خوانده] می‌باشم. علی‌رغم پیگیری‌های مکرر، ایشان از پرداخت خودداری نموده‌اند.

خواسته‌ها:
1. محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ [مبلغ سفته].
2. خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید تا زمان وصول.

دلایل و مستندات:
1. اصل سفته.
2. گواهی عدم پرداخت.

با تشکر
[نام و امضا]

—

ج) نمونه دادخواست مطالبه وجه سفته با تأمین خواسته

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]
با سلام
احتراماً به استحضار می‌رساند:
اینجانب [نام خواهان] به موجب یک فقره سفته به شماره [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ به ریال]، صادره به تاریخ [تاریخ سررسید]، طلبکار از خوانده محترم [نام خوانده] می‌باشم. نظر به امتناع نامبرده از پرداخت، تقاضای صدور قرار تأمین خواسته و صدور حکم به شرح زیر را دارم:

خواسته‌ها:
1. صدور قرار تأمین خواسته و توقیف اموال خوانده به میزان مبلغ سفته.
2. محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ [مبلغ سفته] به همراه خسارت تأخیر تأدیه.

دلایل و مستندات:
1. اصل سفته.
2. گواهی عدم پرداخت.

با تشکر
[نام و امضا]

—

 

وکیل سلمان احدی؛ انتخابی مطمئن برای پرونده‌های سفته

اگر به دنبال وکیلی متخصص و مجرب برای رسیدگی به پرونده‌های مربوط به سفته، مطالبه وجه و خسارات ناشی از تأخیر تأدیه هستید، وکیل سلمان احدی با شماره تماس 09120466204 ،انتخابی ایده‌آل خواهد بود. با تجربه‌ای گسترده در دعاوی تجاری و تسلط بر قوانین مرتبط، ایشان قادر است با استراتژی‌های دقیق و پیگیری‌های موثر، حقوق شما را در کوتاه‌ترین زمان ممکن احقاق کند. سپردن پرونده‌های حساس به وکیل احدی، آرامش خاطر و موفقیت در روند رسیدگی را برای شما تضمین می‌کند.